Lut (au Lut katika Taurati/Biblia) alikuwa mpwa wa Ibrahim (SAW). Alikuwa amechagua kuishi katika jiji lililojaa watu waovu. Mwenyezi Mungu alitumia hali hii kama ishara za kinabii kwa watu wote. Lakini ni ishara gani? Ili kujibu hili tunahitaji kuwa makini sana na watu mbalimbali katika akaunti hii. Bofya hapa kusoma hesabu katika Taurati na Qur’an.
Katika Taurati na Kurani tunaona kwamba kuna makundi matatu ya watu, pamoja na Malaika (au Mitume) wa Mwenyezi Mungu. Wacha tufikirie kila mmoja kwa zamu.
Wanaume wa Sodoma
Wanaume hawa walikuwa wapotovu sana. Wanaume hawa walitarajia kuwabaka wanaume wengine (hao walikuwa ni malaika lakini kwa vile watu wa Sodoma walifikiri kuwa ni wanaume walikuwa wanapanga kuwabaka kwa genge). Aina hii ya dhambi ilikuwa mbaya sana hata Mwenyezi Mungu akaamua kuuhukumu mji mzima. Hukumu hiyo ililingana na hukumu aliyopewa Adamu. Nyuma katika mwanzo Mwenyezi Mungu alimuonya Adam kwamba hukumu ya dhambi ni mauti. Hakuna aina nyingine ya adhabu (kama kupigwa, kufungwa n.k.) ilitosha. Mwenyezi Mungu alimwambia Adam
“…lakini matunda ya mti wa ujuzi wa mema na mabaya, usile, maana siku utakapokula matunda ya mti huo, hakika utakufa.” (Mwanzo 2:17)
Vivyo hivyo, adhabu ya dhambi za watu wa Sodoma ilikuwa kwamba wao pia walipaswa kufa. Kwa kweli jiji lote na kila mtu anayeishi ndani yake angeangamizwa kwa moto kutoka mbinguni. Huu ni mfano wa muundo ambao ulielezwa baadaye katika Injil:
Kwa maana mshahara wa dhambi ni mauti (Warumi 6:23)
Wakwe wa Lut
Ndani ya akaunti ya Nuhu, Mwenyezi Mungu aliuhukumu ulimwengu wote, na kuafikiana na ishara ya Adam hukumu ilikuwa kifo katika gharika kubwa. Lakini Taurati na Qur’ani zinatuambia kwamba ulimwengu wote wakati huo ulikuwa ‘ubaya’. Mwenyezi Mungu aliwahukumu watu wa Sodoma lakini wao pia walikuwa wapotovu. Kwa maelezo haya tu naweza kushawishika kufikiri kwamba mimi niko salama na hukumu ya Mwenyezi Mungu, kwa sababu mimi si muovu kiasi hicho. Baada ya yote, ninamwamini Mwenyezi Mungu, ninafanya mambo mengi mazuri, na sijawahi kufanya vitendo hivyo viovu. Kwa hiyo niko salama? Ishara ya Lut’i pamoja na wakwe zake inanitahadharisha. Hawakuwa sehemu ya genge la wanaume waliokuwa wakijaribu kufanya ubakaji wa ushoga. Hata hivyo, hawakulichukulia kwa uzito onyo la Hukumu inayokuja. Kwa hakika, Taurati inatuambia kwamba walidhani ‘yeye (Lut) alikuwa anatania’. Je, hatima yao ilikuwa tofauti na ile ya wanaume wengine wa jiji hilo? Hapana! Walipatwa na hali hiyo hiyo. Hakukuwa na tofauti ya matokeo kati ya wakwe hawa na watu waovu wa Sodoma. Ishara hapa ni kwamba kila mtu lazima azingatie maonyo haya. Sio tu kwa watu wapotovu.
Mke wa Lut
Mke wa Lut’i ni ishara kubwa kwetu. Katika Taurati na Qur’ani pia aliangamia pamoja na watu wengine. Alikuwa mke wa nabii. Lakini uhusiano wake maalum na Lutu haukumwokoa ingawa pia hakufanya ushoga kama watu wa Sodoma walivyofanya. Malaika walikuwa wamewaamuru:
‘Asitazame nyuma hata mmoja wenu’ (Surat 11:81) The Hud au
‘Usiangalie nyuma’ (Mwanzo 19:17)
Taurati inatuambia hivyo
Lakini mkewe Loti aliyekuwa nyuma ya Loti, akatazama nyuma, akageuka nguzo ya chumvi. (Mwanzo 19:26)
Nini hasa maana ya ‘kutazama nyuma’ kwake haijafafanuliwa. Lakini ni dhahiri alifikiri angeweza kupuuza hata amri ndogo kutoka kwa Mwenyezi Mungu na akafikiri kuwa haingekuwa na maana. Hatima yake – pamoja na dhambi yake ndogo – ilikuwa sawa na watu wa Sodoma na dhambi yao ‘kubwa’ – kifo. Hii ni dalili muhimu sana kwangu ya kunizuia nisifikirie kwamba baadhi ya dhambi ‘ndogo’ zimeondolewa katika hukumu ya Mwenyezi Mungu – Mke wa Lut’i ni Ishara yetu ya kutuonya dhidi ya mawazo haya mabaya.
Lut, Mwenyezi Mungu na Malaika Mitume
Kama tulivyoona katika Ishara ya Adamu, Mwenyezi Mungu alipohukumu pia alitoa rehema. Katika Hukumu hiyo ilikuwa ni kwa kutoa nguo za ngozi. Pamoja na Nuhu, Mwenyezi Mungu alipohukumu alitoa tena Rehema kupitia jahazi. Kwa mara nyingine tena Mwenyezi Mungu, hata katika Hukumu yake yuko makini pia kutoa Rehema. Taurati ilieleza:
Loti akawa anasitasita. Lakini kwa vile Mwenyezi-Mungu alivyomhurumia Loti, wale malaika wakamshika yeye, mkewe na binti zake wawili, wakamtoa nje ya mji. (Mwanzo 19:16)
Tunaweza kujifunza nini kutokana na hili? Kama katika Ishara za awali, Rehema ilikuwa ya ulimwengu wote lakini ilitolewa kwa njia moja tu – kuwaongoza nje ya mji. Mwenyezi Mungu, kwa mfano, hakutoa Rehema kupitia pia kujenga makazi katika mji ambayo yangeweza kustahimili Moto kutoka mbinguni. Kulikuwa na njia moja tu ya kupokea Rehema – kufuata malaika nje ya mji. Mwenyezi Mungu hakumfikishia Rehema hii Lut’i na familia yake kwa sababu Lut’i alikuwa mkamilifu. Kwa hakika, katika Taurati na Qur’ani zote mbili tunaona kwamba Lut alikuwa tayari kuwatoa mabinti zake kwa wabakaji – si ofa adhimu. Taurati inatuambia hata kwamba Lut ‘alisita’ pale Malaika walipomuonya. Hata katika haya yote, Mwenyezi Mungu alimzidishia Rehema kwa ‘kumshika’ na kumtoa nje. Hii ni Ishara kwetu: Mwenyezi Mungu atatukunjulia Rehema, na haitegemei sifa zetu. Lakini sisi kama Lut’i aliyetutangulia, tunahitaji kupokea Rehema hii ili itusaidie. Wakwe hawakuipokea na hivyo hawakufaidika nayo.
Taurati inatuambia kwamba Mwenyezi Mungu alimwongezea Rehema hii Lut kwa sababu ami yake, Nabii Ibrahim (SAW) alikuwa amemuombea (tazama sehemu ya Mwanzo. hapa) Taurati inaendelea kupitia Ishara za Ibrahim kwa ahadi kutoka kwa Mwenyezi Mungu kwamba ‘mataifa yote ya dunia yatabarikiwa kwa sababu umenitii’ (Mwanzo 22:18). Ahadi hii inapaswa kututahadharisha kwa sababu haijalishi sisi ni akina nani, tunazungumza lugha gani, tuna dini gani, au tunaishi wapi tunaweza kujua kwamba mimi na wewe ni sehemu ya ‘mataifa yote duniani’. Iwapo uombezi wa Ibrahim ulimsukuma Mwenyezi Mungu kumnyooshea Rehema Lut, ingawa hakustahiki hilo, je, ni vipi Ishara za Ibrahim zitatunusuru sisi tulio wa ‘mataifa yote’? Kwa wazo hili tunaendelea katika Taurati kwa kuangalia inayofuata Ishara za Ibrahim.