Katika wetu upakiaji chapisho la mwisho tuliona viwango ambavyo Mwenyezi Mungu alitoa ili tuweze kutambua manabii wa kweli – kwamba wanatabiri wakati ujao kama sehemu ya ujumbe wao. Nabii Musa (S.A.W) mwenyewe alitumia kanuni hii – kufanya utabiri kuhusu mustakabali wa Waisraeli – ambao ulipaswa kutimia ikiwa ujumbe wake ulikuwa kutoka kwa Mwenyezi Mungu. Utabiri huu ulikuwa unakuja Laana na Baraka juu ya Waisraeli. Unaweza kusoma Baraka na Laana kamili hapa. Pointi kuu ziko hapa chini.
Baraka za Musa
Nabii Musa (SAW) anaanza kwa kueleza baraka za ajabu ambazo Waisraeli wangepata kama wangemtii. Amri. Baraka hizi zingekuwa machoni pa mataifa mengine ili watambue baraka zake. Kama ilivyoandikwa
Na mataifa yote ya duniani watakuona umeitwa kwa jina la Bwana, nao watakuwa na hofu kwako. (Kumbukumbu la Torati 28:10)
Hata hivyo, ikiwa wangeshindwa kutii Amri basi wangepokea Laana ambazo zilikuwa kinyume cha Baraka. Laana zingelingana na kuakisi Baraka. Laana hizi pia zingeonekana na mataifa jirani
Nawe utakuwa ushangao, na mithali, na dharau, kati ya mataifa yote huko atakakokuongoza Bwana. (Kumbukumbu la Torati 28:37)
Na Laana zingekuwa za Waisraeli wenyewe
Nazo zitakuwa juu yako kwa ishara na ajabu, na juu ya uzao wako milele (Kumbukumbu la Torati 28:46)
Na Mwenyezi Mungu akatahadharisha kwamba sehemu mbaya kabisa ya Laana itatoka kwa wengine.
Bwana atakuletea taifa juu yako kutoka mbali, kutoka ncha ya dunia, kama arukavyo tai; taifa usiloufahamu ulimi wake; taifa lenye uso mkali, ambalo haliangalii uso wa mzee, wala halipendelei kijana; naye atakula uzao wa ng’ombe wako wa mifugo, na uzao wa nchi yako mpaka utakapokwisha kuangamizwa; wala hatakuachia nafaka, wala divai, wala mafuta, wala maongeo ya ng’ombe wako, wala wana-kondoo wako, hata atakapokwisha kukuangamiza. Naye atakuhusuru katika malango yako yote, hata kuta zako ndefu, zenye maboma, ulizokuwa ukiziamini, zishuke, katika nchi yako yote kila upande; naye atakuhusuru katika malango yako yote kila upande, katika nchi yako yote aliyokupa Bwana, Mungu wako. (Kumbukumbu la Torati 28:49-52)
Na ingeenda kutoka mbaya hadi mbaya zaidi
Tena itakuwa, kama vile alivyokuwa akifurahi Bwana juu yenu kwa kuwatendea mema na kuwafanya kuwa wengi, ndivyo atakavyofurahi Bwana juu yenu kwa kuwapoteza na kuwaangamiza; nanyi mtanyakuliwa katika hiyo nchi mwingiayo kuimiliki. Bwana atakutawanya katika mataifa yote, tokea ncha hii ya dunia hata ncha hii ya dunia; nawe huko utatumikia miungu mingine usiyoijua wewe wala baba zako, nayo ni miti na mawe. Wala katika mataifa hayo hutapata raha iwayo yote, wala hutakuwa na kituo cha wayo wa mguu wako; lakini Bwana atakupa huko moyo wa kutetema, na macho ya kuzimia, na roho ya kudhoofika; (Kumbukumbu la Torati 28:63-65)
Baraka na Laana hizi zilianzishwa kwa agano (makubaliano)
ili uingie katika agano la Bwana, Mungu wako, na kiapo chake, afanyacho nawe Bwana, Mungu wako, hivi leo; apate kukuweka leo uwe taifa kwake naye apate kuwa Mungu kwako, kama alivyokuambia, na kama alivyowaapia baba zako, Ibrahimu, na Isaka, na Yakobo. Wala sifanyi na ninyi peke yenu agano hili na kiapo hiki; ila na yeye aliyesimama hapa nasi hivi leo mbele ya Bwana, Mungu wetu, na yeye naye asiyekuwapo pamoja nasi leo; (Kumbukumbu la Torati 29:12-15)
Kwa maneno mengine agano hili lingewafunga watoto, au vizazi vijavyo. Kwa kweli agano hili lilielekezwa kwa vizazi vijavyo – Waisraeli na wageni
Bwana atamtenga kwa uovu, kutoka kabila zote za Israeli, kwa laana zote za agano lililoandikwa katika chuo hiki cha torati. Na kizazi cha baadaye, wanenu watakaoinuka baada yenu, na mgeni atakayekuja kutoka nchi ya mbali, watasema, watakapoyaona mapigo ya nchi ile, na magonjwa aliyoitia Bwana; ya kuwa nchi yake nzima ni kibiriti, na chumvi, na kuteketea, haipandwi, wala haizai, wala nyasi hazimei humo, kama mapinduko ya Sodoma na Gomora, Adma na Seboimu, aliyoipindua Bwana kwa ghadhabu yake na hasira zake; mataifa yote watasema, Mbona Bwana ameifanyia hivi nchi hii? Ni nini maana yake hari ya hasira hizi kubwa? Ndipo watakaposema watu, Ni kwa kuwa waliacha agano la Bwana, Mungu wa baba zao, alilofanya nao hapo alipowatoa katika nchi ya Misri; wakaenda wakatumikia miungu mingine, wakaiabudu miungu wasiyoijua, asiyowapa yeye; ndipo ikawashwa hasira ya Bwana juu ya nchi hii, kwa kuleta juu yake laana yote iliyoandikwa katika kitabu hiki; (Kumbukumbu la Torati 29:21-27)
Je, Baraka na Laana za Musa zilitimia?
Baraka zilizoahidiwa zilikuwa za ajabu, lakini Laana zilizotishiwa zilikuwa kali. Hata hivyo, swali muhimu zaidi tunaloweza kuuliza ni: ‘Je, mambo haya yalitukia?’ Katika kujibu hili tutaona kama Musa (SAW) alikuwa nabii wa kweli na tutapata mwongozo wa maisha yetu leo.
Jibu liko ndani ya uwezo wetu. Sehemu kubwa ya Agano la Kale la al Kitab ni kumbukumbu ya historia ya Waisraeli na kutokana na hilo tunaweza kuona kinachotokea. Pia tuna kumbukumbu nje ya Agano la Kale, kutoka kwa wanahistoria wa Kiyahudi kama Josephus, wanahistoria wa Graeco-Roman kama Tacitus na tumepata makaburi mengi ya kiakiolojia. Vyanzo hivi vyote vinakubaliana na kutoa picha thabiti ya historia ya Waisraeli. Hii ni Ishara nyingine kwetu. Huu hapa ni muhtasari wa historia ya Waisraeli picha ya pamoja na Rekodi za matukio ili kutusaidia kuona vyema zaidi kile kilichotokea katika historia yao.
Je, tunaona nini kutokana na historia hii? Naam, ni laana za Musa, kubwa mno ALIFANYA kutimia – na kama vile alivyoandika maelfu ya miaka iliyopita – kabla ya yote kutokea (Kumbuka utabiri huu haukuandikwa baada ya kutokea lakini kabla).
Lakini Laana ya Musa haikuishia hapo. Iliendelea. Hivi ndivyo Musa (SAW) alivyohitimisha laana hizi.
Tena itakuwa, mambo haya yote yatakapokujilia, baraka na laana nilizoweka mbele yako, nawe utakapozikumbuka kati ya mataifa yote, huko atakakokupeleka Bwana, Mungu wako, nawe utakapomrudia Bwana, Mungu wako, na kuitii sauti yake, mfano wa yote nikuagizayo leo, wewe na wanao, kwa moyo wako wote, na kwa roho yako yote; ndipo Bwana, Mungu wako, atakapougeuza utumwa wako, naye atakuhurumia, tena atarejea na kukukusanya kutoka mataifa yote, huko alikokutawanyia Bwana, Mungu wako. Watu wako waliotawanyika wakiwako katika ncha za mbingu za mwisho, kutoka huko atakukusanya Bwana, Mungu wako; kutoka huko atakutwaa; atakuleta Bwana, Mungu wako, uingie nchi waliyomiliki baba zako, nawe utaimiliki; naye atakutendea mema, na kukufanya uwe watu wengi kuliko baba zako. (Kumbukumbu la Torati 30:1-5)
Swali la wazi la kujiuliza (tena) ni: Je! Bofya hapa kuona muendelezo wa historia yao.
Kufungwa kwa Taurati – Zabur ilitarajia
Kwa Baraka na Laana hizi, Taurati inahitimishwa. Nabii Musa (SAW) anafariki muda mfupi baada ya kukamilika. Kisha Waisraeli, chini ya mrithi wa Musa – Yoshua – wanaingia katika Nchi. Kama ilivyoelezwa katika Historia ya Waisraeli, waliishi huko bila Mfalme na bila mji mkuu hadi Mfalme mkuu Dawud au Daudi (au Daudi) alipoanza kutawala. Alianza sehemu mpya ya Agano la Kale ambayo Kurani inathibitisha kuwa ndiyo Zabur. Tunahitaji kuielewa Zabur kwa sababu inaendeleza Ishara zilizoanza katika Taurati – hiyo itatusaidia kuielewa Injil. Inayofuata tunaona jinsi Qur-aan na Isa al Masih wanavyomzungumzia Daud (SAW) na Zabur.