Qur’an inamtaja Isa (Yesu – PBUH) kama ‘al Masih’. Je, hii ina maana gani? Inatoka wapi? Kwa nini Wakristo humtaja kuwa ‘Kristo’? Je, ‘Masih’ ni sawa na ‘Kristo’ au je, huu ni utata au ufisadi? Zabur (Zaburi) hutoa majibu kwa maswali haya muhimu. Walakini, ili kuelewa nakala hii unahitaji kwanza kusoma nakala juu ya ‘Biblia ilitafsiriwaje?‘ kwani habari hii itatumika hapa.

Asili ya ‘Kristo’

Katika takwimu hapa chini ninafuata mchakato wa kutafsiri kama ilivyoelezewa katika ‘Biblia ilitafsiriwaje?‘, lakini kwa kulenga hasa neno ‘Kristo’ lililotumiwa katika Injil ya kisasa au Agano Jipya.

Unaweza kuona kwamba katika Kiebrania asilia cha Zabur (katika Quadrant #1) neno lilikuwa ‘mashiyach‘ ambayo kamusi ya Kiebrania inafafanua kama mtu ‘aliyetiwa mafuta au aliyewekwa wakfu’. Vifungu fulani vya Zabur (Zaburi) vilizungumza juu ya a maalum mashiyach (yenye neno dhahiri ‘the’) ambaye alitabiriwa kuja. Wakati Septuagint ilipotengenezwa mwaka wa 250 KK (ona Jinsi Biblia ilitafsiriwa), wasomi walitumia neno katika Kigiriki kwa Kiebrania mashiyach ambalo lilikuwa na maana sawa – Χριστός = Christos – ambayo ilitoka chrio, ambayo ilimaanisha kusugua kwa sherehe na mafuta. Kwa hivyo neno Christos ilitafsiriwa kwa maana (na sio kutafsiriwa kwa sauti) kutoka kwa Kiebrania ‘mashiyach’ katika Septuagint ya Kigiriki ili kurejelea mtu huyu mahususi. Hii ni Quadrant #2. Wanafunzi wa Isa (Yesu – PBUH) walielewa kwamba yeye ndiye mtu huyu anayezungumziwa katika Septuagint hivyo waliendelea kutumia neno hilo. Christos katika Injil (au Agano Jipya). (tena katika Quadrant #2)

Lakini kwa Kiingereza cha kisasa (au lugha zingine) ‘Christos’ ilikuwa wakati huo iliyotafsiriwa kutoka Kigiriki hadi Kiingereza (na lugha nyingine za kisasa) kama ‘Kristo’. Hii ni nusu ya chini ya takwimu iliyoandikwa #3. Hivyo Kiingereza ‘Kristo’ ni jina mahususi sana kutoka kwa Zaburi za Zabur, linalotokana na tafsiri kutoka kwa Kiebrania hadi Kigiriki, na kisha kutafsiri kutoka kwa Kigiriki hadi Kiingereza. Zabur ya Kiebrania imetafsiriwa moja kwa moja kwa lugha za kisasa na watafsiri wametumia maneno tofauti katika kutafsiri Kiebrania asilia ‘mashiyach’. baadhi  (kama King James) iliyotafsiriwa Kiebrania ‘mashiyach’ kwa neno la Kiingereza Masihi kwa sauti. wengine (kama New International) kutafsiriwa ‘mashiyach’ kwa maana yake na hivyo kuwa ‘Mtiwa mafutakatika vifungu hivi mahususi vya Zaburi (au Zabur). Katika hali zote mbili hatuoni neno mara nyingi ‘Kristo’ katika Zaburi ya Kiingereza na kwa hiyo uhusiano huu na Agano la Kale si dhahiri. Lakini kutokana na uchambuzi huu tunajua kwamba katika Biblia (au al kitab):

‘Kristo’=’Masihi’=’Mpakwa mafuta’

na kwamba kilikuwa ni cheo maalum.

Kwa hiyo ‘Masih’ anatoka wapi kwenye Qur’ani?

Tumeona jinsi ‘Kristo’=’Masihi’=’Mpakwa mafuta’ ambayo ni vyeo sawa ambavyo unapata katika sehemu mbalimbali za Biblia (al kitab). Lakini vipi kuhusu jinsi ‘Kristo’ anatajwa katika Qur’an? Ili kujibu nitaongeza kutoka kwa kielelezo hapo juu ambacho kilionyesha mtiririko wa Mashiyach->Kristo katika Biblia (al kitab).

Kielelezo hapa chini kinapanua mchakato na kujumuisha Kurani ya Kiarabu ambayo iliandikwa baada ya tafsiri za Kiebrania na Kigiriki za Biblia (al kitab). Unaweza kuona kwamba nimegawanya roboduara # 1 katika sehemu mbili. Sehemu 1a ni sawa na kabla ya kushughulika na ‘mashiyach’ asilia katika Kiebrania Zabur kama ilivyoelezwa hapo juu. Sehemu 1b sasa inafuata neno hili kwa Kiarabu. Unaweza kuona kwamba neno ‘mashiyac’h lilikuwa iliyotafsiriwa (yaani kwa sauti inayofanana) katika Qur’an (kama مسيح). Kisha, wasomaji wa Qur’an wanaozungumza Kiarabu walipotafsiri neno hilo kwa Kiingereza walilitafsiri tena kama ‘Masih’.

Kwa maarifa haya ya usuli tunaweza kuona kuwa wapo cheo sawa na zote zinamaanisha kitu kimoja kwa njia ile ile “4= ‘nne’ (Kiingereza) = ‘quatre’ (Kifaransa) = IV (Nambari za Kirumi) = 6-2 = 2+2.

Kristo inayotarajiwa katika Karne ya 1

Kwa elimu hii, hebu tufanye uchunguzi fulani kutoka katika Injili (Injil). Ifuatayo ni itikio la Mfalme Herode wakati mamajusi kutoka Mashariki walikuja wakimtafuta mfalme wa Wayahudi, sehemu inayojulikana sana ya hadithi ya kuzaliwa kwa Isa (Yesu – PBUH). Angalia, ‘yu’ anamtangulia Kristo, ingawa hairejelei haswa kuhusu Isa (Yesu – PBUH).

Mfalme Herode aliposikia hayo, alifadhaika, yeye pamoja na wakazi wote wa Yerusalemu. Basi akawaita pamoja makuhani wakuu wote na walimu wa Sheria, akawauliza, “Kristo atazaliwa wapi?” (Mathayo 2:3-4)

Unaweza kuona kwamba wazo lenyewe la ‘ya Kristo’ tayari alikuwa amekubalika kati ya Herode na washauri wake wa kidini – hata kabla ya Isa (Yesu – PBUH) kuzaliwa – na inatumika hapa bila kumrejelea yeye haswa. Hii ni kwa sababu, kama ilivyoelezwa hapo juu, ‘Kristo’ inatoka katika Zabur (Zaburi) iliyoandikwa mamia ya miaka mapema na Nabii na Mfalme Dawud (Dawud – PBUH), na ilisomwa kwa kawaida na Wayahudi wa karne ya 1 (kama Herode) katika Septuagint ya Kigiriki. ‘Kristo’ ilikuwa (na bado iko) a title, sio jina. Kutokana na hili tunaweza kutupilia mbali mara moja mawazo ya kipuuzi kwamba ‘Kristo’ alikuwa uvumbuzi wa Kikristo au uvumbuzi wa mtu kama Mrumi. Mfalme Constantine wa 300 AD maarufu kwa sinema kama Da Vinci. Cheo hicho kilikuwepo mamia ya miaka kabla ya kuwepo kwa Wakristo au kabla ya Konstantino kutawala.

Unabii wa ‘Kristo’ katika Zabur

Hebu tuangalie matukio haya ya kwanza ya jina la kinabii ‘Kristo’ katika Zabur (Zaburi), iliyoandikwa na Nabii Dawood (Daudi – PBUH) karibu 1000 BC – mbali, kabla ya kuzaliwa kwa Isa (Yesu – PBUH).

Wafalme wa dunia wanajipanga, Na wakuu wanafanya shauri pamoja, Juu ya Bwana, Na juu ya masihi wake. Na tuvipasue vifungo vyao, Na kuzitupia mbali nasi kamba zao. Yeye aketiye mbinguni anacheka, Bwana anawafanyia dhihaka. (Zaburi 2:2-4)

Zaburi ya 2 ya Zabur katika Septuagint ingesomwa kwa njia ifuatayo katika Septuagint ya Kigiriki (ninaiweka kwa tafsiri iliyotafsiriwa. Christos ili uweze ‘kuona’ jina la Kristo kama vile msomaji wa Septuagint angeweza)

Wafalme wa dunia wanajipanga, Na wakuu wanafanya shauri pamoja, Juu ya Bwana, Na juu ya masihi wake. Na tuvipasue vifungo vyao, Na kuzitupia mbali nasi kamba zao. Yeye aketiye mbinguni anacheka, Bwana anawafanyia dhihaka. Ndipo atakaposema nao kwa hasira yake, Na kuwafadhaisha kwa ghadhabu yake. Nami nimemweka mfalme wangu Juu ya Sayuni, mlima wangu mtakatifu. (Zaburi 2)

Sasa unaweza ‘kumwona’ Kristo katika kifungu hiki kama vile msomaji wa karne ya 1 angeona. Na unukuzi ufuatao ungekuwa na maana sawa kabisa:

Wafalme wa dunia wanajipanga, Na wakuu wanafanya shauri pamoja, Juu ya Bwana, Na juu ya masihi wake. Na tuvipasue vifungo vyao, Na kuzitupia mbali nasi kamba zao. Yeye aketiye mbinguni anacheka, Bwana anawafanyia dhihaka. Ndipo atakaposema nao kwa hasira yake, Na kuwafadhaisha kwa ghadhabu yake. Nami nimemweka mfalme wangu Juu ya Sayuni, mlima wangu mtakatifu. (Zaburi 2 ya Zaburi)

Lakini Zabur (Zaburi) zinaendelea na marejeo zaidi kwa huyu Kristo au Masih ajaye. Niliweka kifungu cha kawaida kando kwa kando na kilichotafsiriwa kwa ‘Kristo’ na ‘Masih’ ili uweze kukiona.

Zaburi 132- Kutoka kwa Kiebrania	Zaburi 132 – Kutoka kwa Septuagint	Zaburi ya 132 ya Zabur yenye tafsiri ya Kiarabu
Ee Bwana,…10 Kwa ajili ya Daudi mtumishi wako, usikatae neno lako mpakwa mafuta.11 Mwenyezi-Mungu alimwapia Daudi kiapo cha hakika kwamba hatatangua. “Mmoja wa wazao wako nitaweka kwenye kiti chako cha enzi— …17 “Hapa nitamchikizia Daudi pembe na kuniwekea taa mpakwa mafuta. “	Ee Bwana,…10 Kwa ajili ya Daudi mtumishi wako, usikatae neno lako Mkristo.11 Mwenyezi-Mungu alimwapia Daudi kiapo cha hakika kwamba hatatangua. “Mmoja wa uzao wako mwenyewe nitamweka juu ya kiti chako cha enzi—…17 “Hapa nitamchikizia Daudi pembe na kuniwekea taa Mkristo. “	Ee Bwana,… Kwa ajili ya Daudi mja wako, usimkatalie Bado.11 Mola alimwapia Dawud kiapo cha hakika kwamba hatakigeuza. “Mmoja wa uzao wako mwenyewe nitamweka juu ya kiti chako cha enzi—…17 “Hapa nitamchipushia Daudi pembe na kuniwekea taa Bado. “

Unaweza kuona kwamba Zaburi 132 inazungumza haswa katika wakati ujao (“…I mapenzi mfanyie Daudi pembe (au Dawud)…”), kama vifungu vingi katika Taurati na Zabur. Hii ni muhimu kukumbuka wakati wa kutathmini unabii. Ni wazi kwamba Zabur hutoa madai na ubashiri wa siku zijazo – na hii ni bila kuzingatia Injil. Herode alijua kwamba manabii wa Agano la Kale walitabiri kuhusu kuja kwa ‘Kristo’ – ndiyo maana alikuwa tayari kwa tangazo hili. Aliwahitaji tu washauri wake wamuelezee mambo mahususi ya utabiri huu kwa sababu alikuwa hamfahamu Zabur vizuri. Wayahudi wanajulikana kuwa wanamngojea Masihi wao (au Kristo). Ukweli kwamba wanangojea au wanatazamia ujio wa Masihi wao hauna uhusiano wowote na Isa (au Yesu – PBUH) katika Injil au Agano Jipya (kwa vile wanapuuza hilo) lakini badala yake ina kila kitu cha kufanya na kuangalia kwa uwazi siku zijazo. unabii katika Zabur.

Unabii wa Taurati na Zabur: kama kufuli ya mfumo wa kufuli na ufunguo

Ukweli kwamba Taurati na Zabur hutabiri haswa yajayo huwafanya kuwa kama kufuli ya mlango. Kufuli imeundwa kwa umbo fulani ili tu ‘ufunguo’ maalum unaolingana na umbo uweze kuufungua. Vivyo hivyo Agano la Kale ni kama kufuli. Tumeona tayari kwenye machapisho kwenye Sadaka kubwa ya Ibrahim (SAW), na Pasaka ya Nabii Musa (SAW) na kuja Ishara ya Mwana wa Bikira (tafadhali pitia kama hawajui) kwamba kulikuwa na unabii maalum wa mtu huyu ajaye. Zaburi ya 132 ya Zaburi anaongeza kanuni kwamba ‘Kristo’ angetokana na ukoo wa Mtume na Mfalme Dawud (=Daudi – PBUH). Kwa hiyo ‘kufuli’ inakuwa sahihi zaidi na zaidi tunaposoma vifungu vya unabii katika Agano la Kale. Zabur haiishii kwa bishara hizi. Inatuambia kwa undani zaidi ni nini Masih angekuwa na kufanya. Tunaendelea kupitia zabur.

Pakua PDF ya Ishara zote kutoka kwa Al Kitab kama kitabu