Surah Ar-Ra’d (Sura 13 – Ngurumo) inaeleza changamoto ya kawaida au ukosoaji kutoka kwa makafiri.
Na kama ukistaajabu, basi cha ajabu zaidi ni huo usemi wao: Ati tukisha kuwa mchanga kweli tutakuwa katika umbo jipya? Hao ndio walio mkufuru Mola wao Mlezi. Na hao ndio watao kuwa na makongwa shingoni mwao, na hao ndio watu wa Motoni. Humo watadumu. (Surah Ar-Ra’d 13:5)Na wale walio kufuru husema: Mbona hakuteremshiwa muujiza kutoka kwa Mola wake Mlezi? Hakika wewe ni Mwonyaji, na kila kaumu ina wa kuwaongoa. (Surah Ar-Ra’d 13:7)
Inakuja katika sehemu mbili. Makafiri katika Surah Ar-Ra’d ayah 5 wanauliza kama ufufuo utawahi kutokea. Kwa mtazamo wao, kwa kuwa haijawahi kutokea hapo awali, haitatokea katika siku zijazo. Kisha wanauliza kwa nini hakuna ishara ya kimuujiza inayotolewa kuthibitisha kwamba ufufuo utatukia. Kwa maana halisi wanasema, “Thibitisha!”.
Surah al-Furqan (Sura ya 25 – Kigezo) inaonyesha changamoto hii hii iliyotolewa tofauti kidogo.
Na kwa yakini wao wanafika kwenye nchi ilio teremshiwa mvua mbaya. Basi, je, hawakuwa wakiiona? Bali walikuwa hawataraji kufufuliwa.Na wanapo kuona hawakuchukulii ila ni mzaha tu, na (wanasema): Ati ndiye huyu Mwenyezi Mungu aliye mtuma kuwa Mtume? (Surah al-Furqan 25:40-41)
Hakuna khofu ya ufufuo unaokuja, wala hakuna khofu ya Mtume SAW. Wanadai kuonyeshwa ufufuo.
Surah al-Furqan pia inadhihirisha jinsi Mwenyezi Mungu anavyowaona makafiri.
Na wamechukua badala yake miungu ambayo haiumbi chochote, bali hiyo inaumbwa, haijimilikii nafsi zao madhara wala manufaa, wala haimiliki mauti, wala uhai, wala kufufuka. (Surah al-Furqan 25:3)
Surah al-Furqan inafichua kwamba watu mara nyingi huchukua miungu ya uwongo. Mtu atajuaje mungu wa uwongo kutoka kwa Kweli? Aya zinatoa jibu. Miungu ya uwongo haiwezi ‘kutawala kifo wala uzima wala ufufuo’. Kudhibiti ufufuo – hiyo inatenganisha waongo na wa kweli.
Iwapo changamoto inatolewa kutoka kwa makafiri kwa Mwenyezi Mungu na Mitume wake kuthibitisha kile kinachopaswa kuogopwa kutokana na kile kinachoweza kupuuzwa, au kama onyo linatolewa kutoka kwa Mwenyezi Mungu kwa makafiri kuwaabudu wa kweli na sio wa uongo, kijiti cha kupimia ni sawa. ufufuo.
Ufufuo unahitaji mamlaka ya mwisho na nguvu. Mitume Ibraahiym PBUH, Musa PBUH, Dawud PBUH na Mohamed PBUH – ingawa walikuwa wakubwa – hawakufufuka juu ya kufa. Watu wenye hekima zaidi – Socrates, Einstein, Newton, na Suleiman – hawana pia. Hakuna mfalme ambaye ametawala kwenye kiti chochote cha enzi, ikiwa ni pamoja na Ugiriki, Kirumi, Byzantine, Umayyad, Abbasid, Mamluk na Dola za Ottoman, ambaye ameshinda kifo na kufufuka. Ni changamoto kuu. Hii ndiyo changamoto ambayo Isa al Masih PBUH alichagua kukabiliana nayo.
Alipata ushindi wake kabla ya mapambazuko siku ya Jumapili. Ushindi wake dhidi ya kifo alfajiri ulikuwa ushindi kwako na kwangu pia. Hatuhitaji tena kufungwa na mafisadi katika ulimwengu huu. Kama Surah al-Falaq (Surah 113 – Asubuhi) inavyoomba
Sema: Najikinga kwa Mola Mlezi wa mapambazuko,
Na shari ya alivyo viumba,
Na shari ya giza la usiku liingiapo, (Surah al-Falaq 113:1-3)
Hapa tutaona jinsi mapambazuko haya mahususi yalivyokuwa yamebashiriwa mamia ya miaka kabla katika Sikukuu ya Malimbuko ya Taurati, na jinsi Bwana wa Alfajiri anavyotukomboa na maovu ya dunia hii.
Isa al Masih na Sikukuu za Taurati
Tulifuatilia kwa makini matukio ya kila siku ya juma la mwisho la Mtume Isa al Masih yaliyoandikwa katika Injil. Mwishoni mwa wiki alikuwa kusulubiwa Siku ya Pasaka, sikukuu takatifu ya Wayahudi. Kisha yeye alipumzika katika mauti kwa njia ya Sabato, Siku Takatifu ya 7 ya juma. Siku hizi tukufu zilikuwa zimeanzishwa na Mwenyezi Mungu muda mrefu kabla ya Mtume Musa (SAW) katika Taurati. Tunasoma maagizo hayo hapa:
1 Kisha Bwana akanena na Musa, na kumwambia,
2 Nena na wana wa Israeli, na kuwaambia, Sikukuu za Bwana, ambazo mtazipigia mbiu kuwa ni makusanyiko matakatifu; hizi ni sikukuu zangu.
Sabato
3 Mtafanya kazi siku sita; lakini siku ya saba ni Sabato ya kustarehe kabisa, kusanyiko takatifu; msifanye kazi ya namna yo yote; ni Sabato kwa Bwana katika makao yenu yote.
Pasaka na Sikukuu ya Mikate Isiyotiwa Chachu
4 Sikukuu za Bwana ni hizi, ni makusanyiko matakatifu, ambayo mtayapigia mbiu kwa nyakati zake.
5 Mwezi wa kwanza, siku ya kumi na nne ya mwezi wakati wa jioni, ni pasaka ya Bwana.
(Mambo ya Walawi 23:1-5)
Je, haishangazi kwamba kusulubishwa na kusalia kwa Mtume Isa al Masih kuliendana haswa na sikukuu mbili tukufu zilizowekwa miaka 1500 kabla kama inavyoonyeshwa kwenye ratiba? Kwa nini hii? Jibu linatufikia sote, hata jinsi tunavyosalimiana kila siku.
Kifo cha Isa al Masih kilitokea siku ya dhabihu ya Pasaka (Siku ya 6) na kupumzika kwake kulitokea siku ya mapumziko ya Sabato (Siku ya 7)
Uratibu huu wa Nabii Isa al Masih na sherehe za Taurati unaendelea. Usomo wa Taurati hapo juu ulishughulikia tu sikukuu mbili za kwanza. The ijayo Sikukuu hiyo iliitwa ‘malimbuko’ na Taurati ilitoa maagizo kuhusu hilo.
9 Kisha Bwana akanena na Musa, na kumwambia,
10 Nena na wana wa Israeli, uwaambie, Hapo mtakapokuwa mmekwisha ingia hiyo nchi niwapayo, na kuyavuna mavuno yake, ndipo mtakapomletea kuhani mganda wa malimbuko ya mavuno yenu;
11 naye atautikisa mganda mbele za Bwana ili kwamba ukubaliwe kwa ajili yenu; siku ya pili baada ya Sabato kuhani atautikisa.
14 Nanyi msile mkate, wala bisi, wala masuke machanga, hata siku iyo hiyo, hata mtakapokuwa mmekwisha kuleta sadaka ya Mungu wenu; hii ni amri ya milele katika vizazi vyenu katika makao yenu yote.(Walawi 23: 9-11, 14)
Kwa hiyo ‘siku iliyofuata sabato’ ya Pasaka ilikuwa siku Takatifu ya tatu. Kila mwaka katika siku hii Kuhani Mkuu aliingia katika Hekalu Takatifu na kutikisa mavuno ya nafaka ya kwanza kabisa ya masika mbele za BWANA. Hili lilimaanisha kuanza kwa maisha mapya baada ya kifo cha majira ya baridi kali, tukitazamia mavuno mengi ili watu wapate kula na kushiba.
Hii ilikuwa siku hiyohiyo baada ya Siku ya Sabato wakati Isa al Masih PBUH alipopumzika katika kifo, Jumapili ya juma jipya la Nisani 16. Injil inarekodi matukio ya kustaajabisha siku iyo hiyo ambayo Kuhani Mkuu alienda Hekaluni kutoa ‘matunda ya kwanza’ ya maisha mapya. Hii hapa rekodi:
Isa al Masih Amefufuka kutoka kwa Wafu
1 Hata siku ya kwanza ya juma, ilipoanza kupambazuka, walikwenda kaburini, wakiyaleta manukato waliyoweka tayari.
2 Wakalikuta lile jiwe limevingirishwa mbali na kaburi,
3 Wakaingia, wasiuone mwili wa Bwana Yesu.
4 Ikawa walipokuwa wakifadhaika kwa ajili ya neno hilo, tazama, watu wawili walisimama karibu nao, wamevaa nguo za kumeta-meta;
5 nao walipoingiwa na hofu na kuinama kifudifudi hata nchi, hao waliwaambia, Kwa nini mnamtafuta aliye hai katika wafu?
6 Hayupo hapa, amefufuka. Kumbukeni alivyosema nanyi alipokuwa akaliko Galilaya,
7 akisema, Imempasa Mwana wa Adamu kutiwa mikononi mwa wenye dhambi, na kusulibiwa, na kufufuka siku ya tatu.
8 Wakayakumbuka maneno yake.
9 Wakaondoka kaburini, wakarudi; wakawaarifu wale kumi na mmoja na wengine wote habari za mambo hayo yote.
10 Nao ni Mariamu Magdalene, na Yoana, na Mariamu mamaye Yakobo, na wale wanawake wengine waliokuwa pamoja nao;
11 hao waliwaambia mitume habari ya mambo hayo.
12 Maneno yao yakaonekana kuwa kama upuzi kwao, wala hawakuwasadiki. Lakini Petro aliondoka akaenda mbio hata kaburini, akainama akachungulia ndani, akaviona vile vitambaa vya sanda tu; akaenda zake akiyastaajabia yaliyotukia.
Katika Barabara ya kwenda Emau
13 Na tazama, siku ile ile watu wawili miongoni mwao walikuwa wakienda kijiji kimoja, jina lake Emau, kilichokuwa mbali na Yerusalemu kama mwendo wa saa mbili.
14 Nao walikuwa wakizungumza wao kwa wao habari za mambo hayo yote yaliyotukia.
15 Ikawa katika kuzungumza na kuulizana kwao, Yesu mwenyewe alikaribia, akaandamana nao.
16 Macho yao yakafumbwa wasimtambue.
17 Akawaambia, Ni maneno gani haya mnayosemezana hivi mnapotembea? Wakasimama wamekunja nyuso zao.
18 Akajibu mmoja wao, jina lake Kleopa, akamwambia, Je! Wewe peke yako u mgeni katika Yerusalemu, hata huyajui yaliyotukia humo siku hizi?
19 Akawauliza, Mambo gani? Wakamwambia, Mambo ya Yesu wa Nazareti, aliyekuwa mtu nabii, mwenye uwezo katika kutenda na kunena mbele za Mungu na watu wote;
20 tena jinsi wakuu wa makuhani na wakubwa wetu walivyomtia katika hukumu ya kufa, wakamsulibisha.
21 Nasi tulikuwa tukitumaini ya kuwa yeye ndiye atakayewakomboa Israeli. Zaidi ya hayo yote, leo ni siku ya tatu tangu yalipotendeka mambo hayo;
22 tena, wanawake kadha wa kadha wa kwetu walitushitusha, waliokwenda kaburini asubuhi na mapema,
23 wasiuone mwili wake; wakaja wakasema ya kwamba wametokewa na malaika waliosema kwamba yu hai.
24 Na wengine waliokuwa pamoja nasi walikwenda kaburini wakaona vivyo hivyo kama wale wanawake walivyosema, ila yeye hawakumwona.
25 Akawaambia, Enyi msiofahamu, wenye mioyo mizito ya kuamini yote waliyoyasema manabii!
26 Je! Haikumpasa Kristo kupata mateso haya na kuingia katika utukufu wake?
27 Akaanza kutoka Musa na manabii wote, akawaeleza katika maandiko yote mambo yaliyomhusu yeye mwenyewe.
28 Wakakikaribia kile kijiji walichokuwa wakienda, naye alifanya kama anataka kuendelea mbele.
29 Wakamshawishi wakisema, Kaa pamoja nasi, kwa kuwa kumekuchwa, na mchana unakwisha. Akaingia ndani kukaa nao.
30 Ikawa alipokuwa ameketi nao chakulani, alitwaa mkate, akaubariki, akaumega, akawapa.
31 Yakafumbuliwa macho yao, wakamtambua; kisha akatoweka mbele yao.
32 Wakaambiana, Je! Mioyo yetu haikuwaka ndani yetu hapo alipokuwa akisema nasi njiani, na kutufunulia maandiko?
33 Wakaondoka saa ile ile, wakarejea Yerusalemu, wakawakuta wale kumi na mmoja wamekutanika, wao na wale waliokuwa pamoja nao,
34 wakisema, Bwana amefufuka kweli kweli, naye amemtokea Simoni.
35 Nao waliwapa habari ya mambo yale ya njiani, na jinsi alivyotambulikana nao katika kuumega mkate.
Yesu Awatokea Wanafunzi
36 Na walipokuwa katika kusema habari hiyo, yeye mwenyewe alisimama katikati yao, akawaambia, Amani iwe kwenu.
37 Wakashituka, wakaogopa sana, wakidhani ya kwamba wanaona roho.
38 Akawaambia, Mbona mnafadhaika? Na kwa nini mnaona shaka mioyoni mwenu?
39 Tazameni mikono yangu na miguu yangu, ya kuwa ni mimi mwenyewe. Nishikenishikeni, mwone; kwa kuwa roho haina mwili na mifupa kama mnavyoniona mimi kuwa nayo.
40 Na baada ya kusema hayo aliwaonyesha mikono yake na miguu yake.
41 Basi walipokuwa hawajaamini kwa furaha, huku wakistaajabu, aliwaambia, Mna chakula cho chote hapa?
42 Wakampa kipande cha samaki wa kuokwa.
43 Akakitwaa, akala mbele yao.
44 Kisha akawaambia, Hayo ndiyo maneno yangu niliyowaambia nilipokuwa nikali pamoja nanyi, ya kwamba ni lazima yatimizwe yote niliyoandikiwa katika Torati ya Musa, na katika Manabii na Zaburi.
45 Ndipo akawafunulia akili zao wapate kuelewa na maandiko.
46 Akawaambia, Ndivyo ilivyoandikwa, kwamba Kristo atateswa na kufufuka siku ya tatu;
47 na kwamba mataifa yote watahubiriwa kwa jina lake habari ya toba na ondoleo la dhambi, kuanza tangu Yerusalemu.
48 Nanyi ndinyi mashahidi wa mambo haya.
(Luka 24: 1-48)
Ushindi wa Isa al Masih
Nabii Isa al Masih S.A.W katika siku hiyo Takatifu ya ‘Matunda ya Kwanza’ alipata ushindi mkubwa ambao maadui zake na masahaba zake hawakuamini ungewezekana – alifufuka akiwa ameshinda kifo. Kama Injil inavyoeleza:
20 Lakini sasa Kristo amefufuka katika wafu, limbuko lao waliolala.
21 Maana kwa kuwa mauti ililetwa na mtu, kadhalika na kiyama ya wafu ililetwa na mtu.
22 Kwa kuwa kama katika Adamu wote wanakufa, kadhalika na katika Kristo wote watahuishwa.
23 Lakini kila mmoja mahali pake; limbuko ni Kristo; baadaye walio wake Kristo, atakapokuja.
24 Hapo ndipo mwisho, atakapompa Mungu Baba ufalme wake; atakapobatilisha utawala wote, na mamlaka yote, na nguvu.
25 Maana sharti amiliki yeye, hata awaweke maadui wake wote chini ya miguu yake.
26 Adui wa mwisho atakayebatilishwa ni mauti.
(1 Wakorintho 15: 54-56)
Lakini huu haukuwa tu ushindi kwa nabii. Pia ni ushindi kwako na kwangu, uliohakikishwa na wakati na tamasha la Matunda ya Kwanza na ufufuo wake. Injil inaeleza hivi:
20 Lakini sasa Kristo amefufuka katika wafu, limbuko lao waliolala.
21 Maana kwa kuwa mauti ililetwa na mtu, kadhalika na kiyama ya wafu ililetwa na mtu.
22 Kwa kuwa kama katika Adamu wote wanakufa, kadhalika na katika Kristo wote watahuishwa.
23 Lakini kila mmoja mahali pake; limbuko ni Kristo; baadaye walio wake Kristo, atakapokuja.
24 Hapo ndipo mwisho, atakapompa Mungu Baba ufalme wake; atakapobatilisha utawala wote, na mamlaka yote, na nguvu.
25 Maana sharti amiliki yeye, hata awaweke maadui wake wote chini ya miguu yake.
26 Adui wa mwisho atakayebatilishwa ni mauti.
(1 Wakorintho 15: 20-26)
Nabii alifufuliwa kwenye uzima siku hiyo hiyo kama tamasha la Matunda ya Kwanza ili tujue kwamba tunaweza kushiriki katika ufufuo huu huu kutoka kwa wafu. Kama vile sikukuu ya Matunda ya Kwanza ilivyokuwa ni sadaka ya maisha mapya kwa matarajio ya mavuno makubwa baadaye katika majira ya kuchipua, Injil inatuambia kwamba ufufuo wa Isa al Masih ulikuwa ni ‘tunda la kwanza’ la ufufuo kwa matarajio ya ufufuo mkubwa zaidi. ufufuo baadaye kwa wote ‘walio wake’. Tuliona katika Taurati na Qur’an kwamba kifo kilikuja kwa sababu ya Adam. Injil inatuambia kwamba kwa njia inayofanana maisha ya ufufuo huja kupitia kwa Isa al Masih. Yeye ndiye matunda ya kwanza ya maisha mapya ambayo sote tunaalikwa kushiriki.
Pasaka: Kuadhimisha Ufufuo wa Jumapili hiyo
Leo hii ufufuo wa Isa al Masih mara nyingi unaitwa Pasaka, na Jumapili ambayo alifufuka mara nyingi hukumbukwa kama Jumapili ya Pasaka. Lakini maneno haya yalianza kutumika mamia ya miaka baadaye. Maneno halisi yanayotumika kukumbuka ufufuo wa Isa al Masih sio muhimu. La muhimu ni kufufuka kwa Mtume kama utimilifu wa Sikukuu ya Matunda ya Kwanza iliyoanza mamia ya miaka kabla ya wakati wa Nabii Musa, na hii ina maana gani kwako na kwangu.
Hii inaonekana kwa Jumapili ya wiki mpya katika Rekodi ya Maeneo Uliyotembelea:
Isa al Masih anafufuka kutoka kwa Kifo katika Siku ya Matunda ya Kwanza – maisha mapya kutoka kwa kifo kilichotolewa kwako na mimi
‘Ijumaa njema’ akajibu
Hii pia inajibu swali letu kuhusu ‘Ijumaa kuu’. Kama Injil inavyoeleza:
ila twamwona yeye aliyefanywa mdogo punde kuliko malaika, yaani, Yesu, kwa sababu ya maumivu ya mauti, amevikwa taji ya utukufu na heshima, ili kwa neema ya Mungu aionje mauti kwa ajili ya kila mtu. (Waebrania 2:9)
‘Alipoonja mauti’ Ijumaa Kuu alikufanyia wewe, mimi na ‘kila mtu’. Ijumaa kuu ina jina lake kwa sababu ilikuwa nzuri kwetu. Alipofufuka kwenye Tamasha la Matunda ya Kwanza sasa hutoa maisha mapya kwa kila mtu.
Ufufuo na Amani ya Isa al Masih ndani ya Qur-aan
Ingawa imetolewa kwa undani kidogo, Qur’an inautaja ufufuo wa Isa al Masih kama moja ya siku tatu muhimu sana. Surah Maryam inakariri hivi:
Na amani iko juu yangu siku niliyo zaliwa, na siku nitakayo kufa, na siku nitakayo fufuliwa kuwa hai. (Surah Maryam 19:33)
Injil pia inasisitiza kuzaliwa kwa Isa al Masih, kifo chake na sasa ufufuo wake. Kwa kuwa ufufuo wake ni ‘malimbuko’, amani iliyokuwa juu ya nabii huyo katika ufufuo wake pia sasa inapatikana kwako na kwangu. Isa al Masih alionyesha hili alipowasalimia wanafunzi wake baadaye siku ya kufufuka kwake:
19 Ikawa jioni, siku ile ya kwanza ya juma, pale walipokuwapo wanafunzi, milango imefungwa kwa hofu ya Wayahudi; akaja Yesu, akasimama katikati, akawaambia, Amani iwe kwenu.
20 Naye akiisha kusema hayo, akawaonyesha mikono yake na ubavu wake. Basi wale wanafunzi wakafurahi walipomwona Bwana.
21 Basi Yesu akawaambia tena, Amani iwe kwenu; kama Baba alivyonituma mimi, mimi nami nawapeleka ninyi.
22 Naye akiisha kusema hayo, akawavuvia, akawaambia, Pokeeni Roho Mtakatifu.
(Yohana 20:19-22)
Salamu za kimila ambazo Waislamu sasa wanapeana wao kwa wao (‘salam ealaykum’ – Amani iwe juu yenu) zilitumiwa na Mtume Isa al Masih zamani sana kuhusisha ufufuo wake na amani ambayo sasa tunapewa. Tunapaswa kukumbuka ahadi hii kutoka kwa nabii kila wakati tunaposikia au kusema salamu hii, na kufikiria zawadi ya Roho Mtakatifu pia sasa inapatikana kwetu.
Ufufuo wa Isa al Masih unazingatiwa
Nabii Isa al Masih alijionyesha yu hai kutokana na kifo kwa siku nyingi kwa masahaba zake. Matukio haya kutoka kwa Injil ni imesimuliwa hapa. Lakini ni jambo la kufundisha kutambua kwamba hata katika kuonekana kwake mara ya kwanza kwa wanafunzi wake:
Nao ni Mariamu Magdalene, na Yoana, na Mariamu mamaye Yakobo, na wale wanawake wengine waliokuwa pamoja nao; (Luka 24: 10)
Nabii mwenyewe alipaswa:
Akaanza kutoka Musa na manabii wote, akawaeleza katika maandiko yote mambo yaliyomhusu yeye mwenyewe. (Luka 24:27)
Na tena baadaye:
Kisha akawaambia, Hayo ndiyo maneno yangu niliyowaambia nilipokuwa nikali pamoja nanyi, ya kwamba ni lazima yatimizwe yote niliyoandikiwa katika Torati ya Musa, na katika Manabii na Zaburi. (Luke 24: 44)
Je, tunawezaje kuwa na uhakika kama huu ni mpango wa Mwenyezi Mungu na njia iliyonyooka ya kutuhuisha kutokana na mauti? Ni Mungu pekee ndiye awezaye kujua yajayo, kwa hivyo Ishara zilizoteremshwa mamia ya miaka hapo awali kupitia Mitume katika Taurati na Zabur, na kutimizwa na Isa al Masih ziliandikwa ili kutupa uhakika:
upate kujua hakika ya mambo yale uliyofundishwa. (Luka 1: 4)
Kwa hivyo tunaweza kufahamishwa juu ya mada hii muhimu ya dhabihu na ufufuo wa Nabii Isa al Masih, viungo vya makala nne tofauti vinapatikana:
- Makala hii inapitia Ishara zilizotolewa katika Taurati (Sheria ya Musa) inayoashiria kwa Isa al Masih.
- Makala hii inahakiki Ishara katika ‘Manabii na Zaburi’. Lengo la makala hizi mbili ni kuruhusu sisi kujihukumu wenyewe kama kweli iliandikwa kwamba “Masih atateswa na kufufuka kutoka kwa wafu siku ya tatu” (Luka 24:46) katika vitabu hivi.
- Makala hii itatusaidia kuelewa jinsi ya kupokea zawadi hii ya uzima wa ufufuo kutoka kwa Isa al Masih.
- Makala hii inazungumzia mkanganyiko fulani kuhusu kusulubishwa kwa Isa al Masih, ikipitia yale ambayo Qur’ani Tukufu na wanazuoni mbalimbali wa Kiislamu wameandika kuhusu hilo. Hii nyingine pia inachunguza kusulubishwa na huu ufufuo.