Surah At-Tawbah (Sura ya 9 – Toba, Ugawaji) inaleta mjadala kwa vile inazungumzia Jihad, au kujitahidi. Aayah inatoa muongozo kwa ajili ya vita vya kimwili kwa hiyo kuna tafsiri tofauti za wanachuoni mbalimbali. Aya za Surah At-Tawbah zinazojadili hili ni:

Nendeni mtoke, mkiwa wepesi na wazito, na piganeni Jihadi kwa mali yenu na nafsi zenu katika Njia ya Mwenyezi Mungu. Haya ni kheri kwenu mkiwa mnajua.

Na lau ingeli kuwa ipo faida ya papo kwa papo, na safari yenyewe ni fupi, wangeli kufuata. Lakini wameona ni mbali na kuna mashaka. Nao wataapa kwa Mwenyezi Mungu: Tungeli weza bila ya shaka tungeli toka pamoja nanyi. Wanaziangamiza nafsi zao. Na Mwenyezi Mungu anajua kuwa hakika hao ni waongo. (Surah At-Tawbah 9:41-42)

Karipio katika At-Tawbah 42 linakuja kwa sababu lau kama safari ya kwenda kwenye vita ingekuwa nyepesi wangeifuata, lakini wale walio tayari ‘kujitahidi’ hutoweka ilipokuwa ngumu. Aya zinazofuata zinarekodi visingizio na majadiliano ya wafuasi hawa wenye mioyo nusu. Sura At-Tawbah kisha inatoa ukumbusho huu

Sema: Hivyo mnatutazamia litupate lolote isipo kuwa moja katika mema mawili? Na sisi tunakutazamieni kuwa Mwenyezi Mungu akufikishieni adhabu itokayo kwake, au kutokana na mikono yetu. Basi ngojeni, nasi tunangoja pamoja nanyi. (Surah At-Tawbah 9:52)

Mawaidha yanakuja kwa sababu kwa kawaida kuna matokeo mawili yanayowezekana: Kifo (Kifo (Kifo) au ushindi. Lakini vipi ikiwa mapambano ni makubwa sana hadi matokeo WOTE WOTE yatokee – kifo cha kishahidi NA ushindi. Haya yalikuwa ni mapambano ambayo Nabii Isa al Masih PBUH alikabiliana nayo katika safari yake ndefu ya kwenda Yerusalemu – pamoja na kuwasili kwake huko kwa muda uliopangwa na mwezi mpevu au hilal ili kutimiza bishara zilizotolewa mamia ya miaka mapema na manabii wa Zabur.

Kuingia kwa Yerusalemu

Surah Al-Isra (Surah 17 – Safari ya Usiku) inajulikana sana kwa vile inaelezea safari ya usiku ya Mtume Mohamed PBUH, ambapo alikuja peke yake kutoka Makka usiku akiwa amepanda Buraq inayoruka akiingia Yerusalemu. Surah al-Isra inasimulia:

SUBHANA, Ametakasika aliye mchukua mja wake usiku mmoja kutoka Msikiti Mtukufu mpaka Msikiti wa Mbali, ambao tumevibariki vilivyo uzunguka, ili tumuonyeshe baadhi ya Ishara zetu. Hakika Yeye ni Mwenye kusikia na Mwenye kuona. (Surah Al-Isra 17:1)

Isa al Masih PBUH alikuwa anaenda sehemu sawa kabisa na Safari ya Usiku. Lakini Isa al Masih alikuwa na madhumuni tofauti. Badala ya kuonyeshwa Ishara, Isa al Masih aliingia Jerusalem kwa kuonyesha Ishara. Basi akaja hadharani mchana badala ya usiku, na akapanda punda badala ya Buraq. Ingawa tunaweza tusifikiri kwamba ilikuwa ya kuvutia kama kuja kwa Buraq mwenye mabawa, kuwasili kwake Yerusalemu kwenye Hekalu siku hiyo akiwa juu ya punda ilikuwa ni Ishara ya Wazi kwa watu. Tunaeleza jinsi gani.

Nabii Isa al Masih (SAW) alikuwa alifunua utume wake kwa kumfufua Lazaro  na sasa alikuwa katika safari yake ya kwenda Jerusalem (Al Quds). Njia ambayo angefika ilikuwa imetabiriwa mamia ya miaka kabla. Injil inaeleza:

12 Nayo siku ya pili yake watu wengi walioijia sikukuu walisikia ya kwamba Yesu anakuja Yerusalemu;

13 wakatwaa matawi ya mitende, wakatoka nje kwenda kumlaki, wakapiga makelele, Hosana! Ndiye mbarikiwa ajaye kwa jina la Bwana, Mfalme wa Israeli!

14 Naye Yesu alikuwa amepata mwana-punda, akampanda, kama vile iliyoandikwa,

15 Usiogope, binti Sayuni; tazama, Mfalme wako anakuja, amepanda mwana-punda.

16 Mambo hayo wanafunzi wake hawakuyafahamu hapo kwanza; lakini Yesu alipotukuzwa, ndipo walipokumbuka ya kwamba ameandikiwa hayo, na ya kwamba walimtendea hayo.

17 Basi wakamshuhudia wale mkutano waliokuwapo pamoja naye alipomwita Lazaro kutoka kaburini, akamfufua.

18 Na kwa sababu hiyo mkutano walikwenda kumlaki, kwa kuwa wamesikia ya kwamba ameifanya ishara hiyo.

19 Basi Mafarisayo wakasemezana wao kwa wao, Mwaona kwamba hamfai neno lo lote; tazameni, ulimwengu umekwenda nyuma yake.

(Yohana 12:12-19)

Kuingia kwa Isa al Masih – kwa mujibu wa Dawud

Kuanzia na Dawud (PBUH), Wafalme wa kale wa Kiyahudi kila mwaka walikuwa wakipanda farasi wao wa kifalme na kuongoza msafara wa watu kuingia Yerusalemu. Isa al Masih aliigiza tena mila hii alipoingia Yerusalemu akiwa amepanda punda siku iliyojulikana kama Jumapili ya Palm.  Watu waliimba wimbo uleule kutoka kwa Zabur kwa ajili ya Isa al Masih kama walivyomfanyia Dawud:

25 Ee Bwana, utuokoe, twakusihi; Ee Bwana, utufanikishe, twakusihi.

26 Na abarikiwe yeye ajaye kwa jina la Bwana; Tumewabarikia toka nyumbani mwa Bwana.

27 Bwana ndiye aliye Mungu, Naye ndiye aliyetupa nuru. Ifungeni dhabihu kwa kamba Pembeni mwa madhabahu.

(Zaburi 118:25-27)

Watu waliimba wimbo huu wa kale ulioandikwa kwa ajili ya Wafalme kwa sababu walijua Isa alikuwa amemfufua Lazaro, na hivyo wakasisimka kufika kwake Yerusalemu. Neno walilopaza sauti, ‘Hosana’ lilimaanisha ‘okoa’ – sawasawa na Zaburi 118:25 ilikuwa imeandika zamani sana. ‘Angewaokoa’ kutoka kwa nini? Nabii Zekaria anatuambia.

Kuingia Kulitabiriwa na Zekaria

Ingawa Isa al Masih aliigiza tena kile wafalme wa zamani walikuwa wamefanya mamia ya miaka kabla, alifanya hivyo tofauti. Nabii Zakaria PBUH, ambaye alikuwa na alitabiri jina la Masih ajaye, pia alikuwa ametabiri kwamba Masih angeingia Yerusalemu akiwa amepanda punda. Ratiba ya matukio inaonyesha Nabii Zekaria katika historia, pamoja na manabii wengine ambao walitabiri matukio ya Jumapili ya Palm.

Sehemu ya unabii huo ilinukuliwa katika Injili ya Yohana hapo juu (katika maandishi ya buluu). Unabii kamili wa Zekaria uko hapa:

9 Furahi sana, Ee binti Sayuni; Piga kelele, Ee binti Yerusalemu; Tazama, mfalme wako anakuja kwako; Ni mwenye haki, naye ana wokovu; Ni mnyenyekevu, amepanda punda, Naam, mwana-punda, mtoto wa punda.

10 Na gari la vita nitaliondoa liwe mbali na Efraimu, na farasi awe mbali na Yerusalemu, na upinde wa vita utaondolewa mbali; naye atawahubiri mataifa yote habari za amani; na mamlaka yake yatakuwa toka bahari hata bahari, na toka Mto hata miisho ya dunia.

11 Na kwa habari zako wewe, kwa sababu ya damu ya agano lako, nimewatoa wafungwa wako katika shimo lile lisilo na maji.

(Zekaria 9:9-11)

Mfalme huyu aliyetabiriwa na Zekaria angekuwa tofauti na wafalme wengine. Hangekuwa Mfalme kwa kutumia ‘magari’, ‘farasi wa vita’ na ‘upinde wa vita’. Kwa kweli Mfalme huyu angeondoa silaha hizi na badala yake ‘angetangaza amani kwa mataifa’. Walakini, Mfalme huyu bado angelazimika kujitahidi kumshinda adui. Angelazimika kujitahidi kama katika jihadi kubwa kabisa.

Hili liko wazi tunapotambua adui ambaye mfalme huyu alipaswa kukabiliana naye. Kwa kawaida, adui wa mfalme ni mfalme mwingine kutoka kwa taifa linalopingana, au jeshi lingine, au uasi kutoka kwa watu wake, au watu wanaompinga. Lakini nabii Zekaria aliandika kwamba Mfalme alifunua juu ya “punda” na “kutangaza amani”watoe wafungwa katika shimo lisilo na maji(Mst 11). ‘Shimo’ ilikuwa njia ya Kiebrania ya kutaja kaburi, au kifo. Mfalme huyu alikuwa anaenda kuwaweka huru wale waliokuwa wafungwa, si wa madikteta, wanasiasa wala rushwa au walionaswa kwenye jela za kutengenezwa na wanadamu, bali wale waliokuwa ‘wafungwa’ wa kifo.[1]

Tunapozungumza juu ya kuokoa watu kutoka kwa kifo tunamaanisha kuokoa mtu ili kifo kiondolewe. Tunaweza, kwa mfano, kumwokoa mtu anayezama, au kutoa dawa ambayo huokoa maisha ya mtu. ‘Kuokoa’ huku kunaahirisha kifo tu kwa sababu mtu ambaye ameokoka atakufa baadaye. Lakini Zekaria hakuwa akitoa unabii juu ya kuwaokoa watu ‘na kifo’ bali juu ya kuwaokoa wale waliofungwa kwa kifo – wale ambao tayari wamekufa. Mfalme akija juu ya punda aliyetabiriwa na Zekaria alipaswa kukabiliana na kushinda kifo yenyewe – kuwaachilia wafungwa wake. Hili lingehitaji juhudi kubwa sana – jihadi ambayo haikuwahi kuonekana hapo awali. Wanachuoni wakati mwingine hurejelea ‘jihadi kubwa’ ya mapambano yetu ya ndani na ‘jihadi ndogo’ ya mapambano yetu ya nje. Katika kulikabili ‘shimo’ Mfalme huyu angepitia mapambano haya yote mawili au jihadi.

Je, Mfalme alikuwa anatumia silaha gani katika jihadi hii au kupambana na kifo? Nabii Zekaria aliandika kwamba Mfalme huyo angechukua tu “damu ya agano langu pamoja nanyi” kwenye vita vyake shimoni. Damu yake mwenyewe ingekuwa silaha ambayo angekabili kifo nayo.

Kwa kuingia Yerusalemu juu ya punda, Isa alijitangaza kuwa Mfalme huyu – Masih.

Kwa nini Isa al Masih PBUH analia kwa huzuni

Siku ya Jumapili ya Mitende Isa al Masih alipoingia Yerusalemu (pia inajulikana kama Kuingia kwa Ushindi) viongozi wa kidini walimpinga. Injili ya Luka inaeleza jibu la Isa al Masih kwa upinzani wao.

41 Alipofika karibu aliuona mji, akaulilia,

42 akisema, Laiti ungalijua, hata wewe katika siku hii, yapasayo amani! Lakini sasa yamefichwa machoni pako.

43 Kwa kuwa siku zitakuja, adui zako watakapokujengea boma, likuzunguke; watakuzingira na kukuhusuru pande zote;

44 watakuangusha chini wewe na watoto wako ndani yako, wasikuachie jiwe juu ya jiwe, kwa sababu hukutambua majira ya kujiliwa kwako.

(Luka 19:41–44)

Isa al Masih alisema haswa kwamba viongozi walipaswa ‘kutambua wakati ya kuja kwa Mungu siku hii. Alimaanisha nini? Je, walikuwa wamekosa nini?

Mitume walikuwa wameitabiri siku ile.

Karne nyingi kabla ya nabii Danieli (SAW) kutabiri kwamba Masih atakuja miaka 483 baada ya amri ya kujenga upya Yerusalemu.  Tulikuwa tumehesabu mwaka unaotarajiwa wa Danieli kuwa 33 BK – mwaka ambao Isa al Masih aliingia Yerusalemu juu ya punda. Kutabiri mwaka wa kuingia, mamia ya miaka kabla ya kutokea, ni ya kushangaza. Lakini wakati unaweza kuhesabiwa kwa siku. (Tafadhali pitia hapa kwanza tunapojenga juu yake).

Nabii Danieli alikuwa ametabiri miaka 483 kwa kutumia mwaka wa siku 360 kabla ya kufunuliwa kwa Masih. Kwa hivyo, idadi ya siku ni:

Miaka 483 * siku 360 / mwaka = siku 173880

Kwa mujibu wa kalenda ya kisasa ya kimataifa yenye siku 365.2422/mwaka hii ni miaka 476 yenye siku 25 za ziada. (173 880/365.24219879 = 476 salio 25)

Amri ya kurejesha Yerusalemu ambayo ilianza siku hii ya kuhesabu ilikuwa lini? Ilitolewa:

Katika mwezi wa Nisani, mwaka wa ishirini wa mfalme Artashasta … (Nehemia 2:1)

Siku gani Nisan (mwezi katika kalenda ya Kiyahudi) haijatolewa, lakini yaelekea Nisani 1 ni tangu ilipoanza Mwaka Mpya, ikitoa sababu kwa Mfalme kuzungumza na Nehemia katika sherehe hiyo. Nisani 1 pia ingeashiria mwandamo wa mwezi kwa kuwa miezi ilikuwa ya mwandamo (kama vile kalenda ya Kiislamu). Miandamo ya mwezi mpya iliamuliwa kwa njia ya jadi ya Kiislamu – huku wanaume wanaotambulika wakitazama mpevu mpya (hilal) wa mwezi. Kwa unajimu wa kisasa tunajua ni lini mwezi mpya unaoashiria Nisan 1, 444 KK ulionekana kwa mara ya kwanza. Ugumu ni kujua ikiwa mpevu wa kwanza ulionekana na watazamaji siku hiyo au ikiwa haukufanyika na kuanza kwa Nisan kucheleweshwa kwa siku moja. Hesabu za unajimu huweka mwezi mpevu wa Nisani 1 kati ya 20^th mwaka wa Mfalme Artashasta wa Uajemi saa 10 jioni mnamo Machi 4, 444 KK katika kalenda ya kisasa.[2]. Ikiwa mwonekano wa mpevu ulikosekana, Nisan 1 ingekuwa siku iliyofuata Machi 5, 444 KK. Vyovyote vile, amri ya Waajemi ya kurejesha Yerusalemu ingetolewa Machi 4 au Machi 5, 444 KK.

Kuongeza miaka 476 ya wakati uliotabiriwa na Danieli hadi tarehe hii inatuleta kwenye Machi 4 au 5, 33 BK. (Hakuna mwaka 0, kalenda ya kisasa kutoka 1BC hadi 1 BK kwa mwaka mmoja kwa hivyo hesabu ni -444 + 476 +1= 33). Tukijumlisha siku 25 zilizosalia za wakati uliotabiriwa na Danieli hadi Machi 4 au 5, 33 BK inatupa Machi 29 au 30, 33 BK, iliyoonyeshwa kwenye kalenda ya matukio hapa chini. Machi Tarehe 29, 33 BK, ilikuwa Jumapili – Jumapili ya Palm – siku ile ile ambayo Isa aliingia Yerusalemu juu ya punda, akidai kuwa yeye ndiye Masihi. Tunajua hili kwa sababu Ijumaa ijayo ilikuwa Pasaka – na Pasaka ilikuwa daima Nisani 14. Nisan 14 mwaka 33 BK ilikuwa Aprili 3. Ikiwa ni siku 5 kabla ya Ijumaa Aprili 3, Jumapili ya Palm ilikuwa Machi 29.

Kwa kuingia Yerusalemu mnamo Machi 29 33AD, akiwa ameketi juu ya punda, nabii Isa PBUH alitimiza unabii wa Zekaria na unabii wa Danieli – hadi leo. Hii inaonyeshwa katika kalenda ya matukio hapa chini.

Bishara hizi nyingi zilizotimia siku moja zinaonyesha dalili za wazi ambazo Mwenyezi Mungu alizitumia kudhihirisha mpango wake kuhusu Masih. Lakini baadaye siku hiyo hiyo Isa al Masih alitimiza bishara nyingine kutoka kwa Nabii Musa. Kwa kufanya hivyo alianzisha matukio ambayo yangepelekea kwenye jihadi yake na ‘shimo’ – adui yake. kifo. Sisi tazama hii ijayo.

---

[1] Baadhi ya mifano ya jinsi ‘shimo’ lilimaanisha kifo kwa manabii:

“Lakini utashushwa mpaka kuzimu; Mpaka pande za mwisho za shimo.” (Isaya 14:15)

Kwa kuwa kuzimu hakuwezi kukusifu; mauti haiwezi kukuadhimisha; Wale washukao shimoni hawawezi kuitarajia kweli yako. (Isaya 38:18)

Naam, nafsi yake inakaribia shimoni, Na uhai wake unakaribia waangamizi. (Job 33:22)

Watakushusha hata shimoni; nawe utakufa kifo chao waliouawa kati ya bahari. (Ezekieli 28:8)

ambao makaburi yao yamewekwa pande za shimo zilizo mbali sana, wote jamii wamezunguka kaburi lake; wote pia wameuawa, wameanguka kwa upanga, waliofanya utisho katika nchi yao walio hai. (Ezekieli 32 : 23)

Umeniinua nafsi yangu, Ee Bwana, kutoka kuzimu. Umenihuisha na kunitoa Miongoni mwao washukao shimoni. (Zaburi 30: 3)

[2] Kwa ubadilishaji kati ya kalenda za kale na za kisasa (mfano Nisan 1 = Machi 4, 444BC) na mahesabu ya mwezi mpya wa kale ninatumia kazi ya Dk. Harold W. Hoehner, Mambo ya Kronolojia ya Maisha ya Kristo. 1977. 176uk.

Pakua PDF ya Ishara zote kutoka kwa Al Kitab kama kitabu