The Taurati ya Nabii Musa (S.A.W) iliteremsha utabiri wa Isa al Masih PBUH kupitia Ishara zilizofananishwa na kuja kwa Mtume. Mitume waliomfuata Musa walionyesha mpango wa Mwenyezi Mungu kwa maneno. Dawud (Swalla Allaahu ‘alayhi wa aalihi wa sallam) kwa wahyi wa Mwenyezi Mungu, kwanza alitabiri juu ya kuja ‘Masih’ katika Zaburi 2 karibu 1000 BC. Kisha katika Zaburi 22 aliandika oracle kuhusu mtu ambaye mikono na miguu ni ‘kuchomwa’ katika mateso, kisha ‘kulazwa katika mavumbi ya mauti’ lakini baadaye kupata ushindi mkubwa ambao ungeathiri ‘familia zote za dunia’. Je, huu ulikuwa ni utabiri wa kuja kusulubishwa na kufufuka kwa Isa al Masih? Tunaangalia hapa, ikijumuisha yale ambayo Surah Saba (Surah 34) na Surah An-Naml (Surah 27) inatuambia kuhusu jinsi Mwenyezi Mungu alivyomfunulia Daudi katika Zabur (yaani Zabur 22).
Unabii wa Zaburi 22
Unaweza kusoma Zaburi yote ya 22 hapa. Hapa chini ni jedwali lenye Zaburi ya 22 kando kando yenye maelezo ya kusulubishwa kwa Isa al Masih kama ilivyoshuhudiwa na wanafunzi wake (masahaba) katika Injil. Maandishi yanalingana na rangi ili kufanana kutambulika kwa urahisi.
Injil imeandikwa kwa mtazamo wa mashahidi wa macho waliotazama kusulubiwa. Lakini Zaburi 22 imeandikwa kutoka kwa mtazamo wa mtu anayepitia. Jinsi ya kuelezea mfanano huu kati ya Zaburi 22 na kusulubishwa kwa Isa al Masih? Je! ni bahati mbaya kwamba maelezo hayo yanalingana kabisa na kujumuisha kwamba nguo zote mbili zingegawanywa (nguo zilizoshonwa ziligawanywa kando ya mishono na kupita kati ya askari) NA kupigwa kura (vazi hilo lisilo na mshono litaharibika ikiwa litapasuka kwa hivyo walitupa? kete kwa ajili yake). Zaburi ya 22 iliandikwa kabla ya kusulubishwa kuvumbuliwa lakini inaeleza maelezo yake mahususi (kutoboa mikono na miguu, mifupa kuwa nje ya viungo – kwa kunyooshwa wakati mwathirika ananing’inia). Zaidi ya hayo, Injili ya Yohana inasema kwamba damu na maji vilitiririka wakati mkuki ulipochomwa ubavuni mwa Yesu, ikionyesha mrundikano wa maji kwenye patiti la moyo. Isa al Masih hivyo alifariki kutokana na mshtuko wa moyo. Hii inalingana na maelezo ya Zaburi 22 ya ‘moyo wangu umegeuka kuwa nta’. Neno la Kiebrania katika Zaburi 22 ambalo limetafsiriwa ‘kuchomwa’ maana yake halisi ni ‘kama simba’. Kwa maneno mengine, mikono na miguu ilikatwakatwa na kukatwakatwa kama vile simba walipotobolewa.
Wasioamini wanajibu kwamba kufanana kwa Zaburi 22 na rekodi ya mashahidi wa macho katika Injil labda ni kwa sababu wanafunzi wa Isa walitengeneza matukio ili ‘kulingana’ na unabii. Je, hiyo inaweza kufafanua kufanana?
Zaburi 22 na urithi wa Isa al Masih
Lakini Zaburi 22 haiishii na mstari wa 18 katika jedwali hapo juu – inaendelea. Kumbuka hapa jinsi ushindi ulivyo mwisho -baada ya kifo!
26 Wapole watakula na kushiba, Wamtafutao Bwana watamsifu; Mioyo yenu na iishi milele.
27 Miisho yote ya dunia itakumbuka, Na watu watamrejea Bwana; Jamaa zote za mataifa watamsujudia.
28 Maana ufalme una Bwana, Naye ndiye awatawalaye mataifa.
29 Wakwasi wote wa dunia watakula na kusujudu, Humwinamia wote washukao mavumbini; Naam, yeye asiyeweza kujihuisha nafsi yake,
30 Wazao wake watamtumikia. Zitasimuliwa habari za Bwana, Kwa kizazi kitakachokuja,
31 Nao watawahubiri watakaozaliwa haki yake, Ya kwamba ndiye aliyeyafanya.
(Zaburi 22: 26-31)
Hii haizungumzii maelezo ya kifo cha mtu huyu. Hilo lilishughulikiwa katika mwanzo wa Zaburi. Nabii Dawud S.A.W sasa anaangalia zaidi siku zijazo na kushughulikia athari za kifo cha mtu huyu kwa ‘vizazi’ na ‘vizazi vijavyo’ (Mst.30). Hiyo ni sisi kuishi miaka 2000 baada ya Isa al Masih. Dawud anatuambia kwamba ‘vizazi’ vinavyomfuata mtu huyu kwa ‘mikono na miguu iliyotobolewa’, ambaye alikufa kifo cha kutisha namna hiyo ‘itamtumikia’ na ‘kuambiwa habari zake’. Mstari wa 27 unatabiri kiwango hicho – kitaenda hadi ‘miisho ya dunia’ na kati ya ‘jamii zote za mataifa’ na kuwafanya ‘kumgeukia BWANA’. Mstari wa 29 unaonyesha jinsi ‘wale ambao hawawezi kujiweka hai’ (sisi sote) siku moja watapiga magoti mbele yake. Haki ya mtu huyu itatangazwa kwa watu ambao hawakuwa bado hai (‘bado hawajazaliwa’) wakati wa kufa kwake.
Mwisho huu hauhusiani na kama Injil iliundwa ili kuendana na Zaburi ya 22 kwa sababu sasa inashughulikia matukio ya baadaye – yale ya wakati wetu. Waandishi wa Injil, katika 1st karne, haikuweza kutengeneza athari za kifo cha Isa al Masih katika wakati wetu. Kusawazisha kwa makafiri hakuelezi urithi wa muda mrefu wa dunia nzima wa Isa al Masih ambao Zaburi ya 22 ilitabiri kwa usahihi miaka 3000 iliyopita.
Quran – Utabiri wa Daudi uliotolewa na Mwenyezi Mungu
Sifa hii ya ushindi mwishoni mwa Zaburi ya 22 ndiyo hasa Surah Saba (Surah 34 – Sheba) na Surah An-Naml (Sura ya 27 – Mchwa) wanaposema kuhusu Zaburi zilizovuviwa za Daudi kwamba:
Na tulimpa Daudi fadhila kutoka kwetu, (tukasema): Enyi milima! Karirini kumtakasa Mwenyezi Mungu pamoja naye! Na ndege pia. Na tukamlainishia chuma. (Surah Saba 34:10)
Na hakika tuliwapa Daudi na Sulaiman ilimu, na wakasema: Alhamdu Lillahi, Kuhimidiwa kote ni kwa Mwenyezi Mungu aliye tufadhilisha kuliko wengi katika waja wake Waumini. (Surah An-Naml 27:15)
Kama inavyosema, Mwenyezi Mungu alimpa Daudi ujuzi na neema ya kutabiri wakati ujao na kwa ujuzi huo aliimba sifa zilizoandikwa katika Zaburi ya 22.
Sasa zingatia swali lililoulizwa katika Surah al-Waqi’ah (Sura ya 56 – Isiyoepukika).
Yawaje basi itakapo fika roho kwenye koo, Na nyinyi wakati huo mnatazama! Na Sisi tuko karibu zaidi naye kuliko nyinyi. Na lau kuwa nyinyi hamumo katika mamlaka yangu, Kwanini hamuirudishi hiyo roho, ikiwa nyinyi mnasema kweli? (Surah al-Waqi’ah 56:83-87)
Ni nani anayeweza kurudisha roho kutoka kwa kifo? Changamoto hii inatolewa ili kutenganisha kazi ya mwanadamu na kazi ya Mwenyezi Mungu. Bado Surah al-Waqi’ah ndiyo hasa Zaburi ya 22 inaelezea – na inafanya hivyo kwa kutabiri au kutabiri kazi ya Isa al Masih PBUH.
Mtu asingeweza kufanya utabiri bora zaidi wa athari ya kusulubishwa kwa Isa al Masih kuliko Zaburi 22 inavyofanya. Ni nani mwingine katika historia ya ulimwengu anayeweza kudai kwamba maelezo ya kifo chake pamoja na urithi wa maisha yake katika siku zijazo za mbali yangetabiriwa miaka 1000 kabla ya yeye kuishi? Kwa kuwa hakuna mwanadamu anayeweza kutabiri mustakabali wa mbali kwa undani kama huu huu ni ushahidi kwamba dhabihu ya Isa al Masih ilitokana na “Mpango wa makusudi wa Mungu na kujua kabla“.
Mitume wengine wanabashiri kafara ya Isa al Masih
Kama vile Taurati ilianza kwa taswira ya kioo ya matukio ya siku za mwisho za Isa al Masih na kisha ikaweka wazi picha hiyo kwa maelezo zaidi., Mitume waliomfuata Dawud walifafanua maelezo zaidi ya kifo na ufufuo wa Isa al Masih. Jedwali hapa chini linatoa muhtasari wa baadhi ya yale tuliyoyaangalia.
Manabii Skilele | Jinsi ilivyodhihirisha mpango wa Masih ajaye |
The Ishara ya Kuzaliwa kwa Bikira | ‘Mtoto wa kiume atazaliwa kutoka kwa bikira’ alitabiri Nabii Isaya mwaka 700 KK na ataishi kikamilifu bila dhambi. Uhai mkamilifu pekee ndio ungeweza kutolewa kuwa dhabihu kwa ajili ya mwingine. Isa al Masih, aliyezaliwa katika kutimiza bishara hiyo, aliishi maisha hayo makamilifu |
The kuja ‘Tawi’ lilitabiri jina la Isa na kuondolewa dhambi zetu | Nabii Isaya, Yeremia na Zekaria walitoa mfululizo wa unabii wa yule ajaye ambaye Zekaria alimtaja kwa usahihi kuwa ni Isa – miaka 500 kabla ya Isa kuishi. Zekaria alitabiri kwamba katika ‘siku moja’ dhambi za watu zingeondolewa. Isa alijitoa mwenyewe kama dhabihu na hivyo kwa hakika katika ‘siku moja’ dhambi zilipatanishwa, kutimiza unabii huu wote. |
Nabii Danieli na wakati wa kuja kwa Masih | Danieli alitabiri ratiba kamili ya miaka 480 ya kuja kwa Masih. Isa alifika sawasawa na ratiba ya unabii. |
Nabii Danieli alitabiri Masih ‘atakatiliwa mbali’ | Baada ya kufika Masihi, nabii Danieli aliandika kwamba ‘atakatiliwa mbali na kuwa hana kitu’. Huu ulikuwa ni utabiri wa kifo kijacho cha Isa al Masih alipokuwa ‘amekatiliwa mbali’ na uhai. |
Nabii Isaya anatabiri kifo na ufufuo wa Mtumishi ajaye | Nabii Isaya alitabiri kwa kina sana jinsi Masihi ‘atakatiliwa mbali na nchi ya walio hai’ ikiwa ni pamoja na kuteswa, kukataliwa, ‘kuchomwa’ kwa ajili ya dhambi zetu, kuongozwa kama mwana-kondoo kuchinjwa, maisha yake yakiwa ni dhabihu ya dhambi. , lakini baadaye angeona tena ‘maisha’ na kuwa mshindi. Utabiri huu wote wa kina ulitimia wakati Isa al Masih alisulubishwa na tkuku alifufuka kutoka kwa kifo. Kwamba maelezo kama hayo yanaweza kutabiriwa miaka 700 kabla ni Ishara kubwa kwamba huu ulikuwa ni mpango wa Mwenyezi Mungu. |
Mtume Yunus na kifo cha Isa al Masih | Nabii Yunus alikumbana na kaburi akiwa ndani ya samaki mkubwa. Hii ilikuwa ni picha ambayo Isa al Masih aliitumia kueleza kwamba kwa njia sawa na yeye pia angepitia kifo. |
Nabii Zekaria na kuachiliwa kwa wafungwa wa kifo | Isa al Masih anarejelea unabii wa Zekaria kwamba angewaweka huru ‘wafungwa wa mauti’ (wale ambao tayari wamekufa). Utume wake wa kuingia kifoni na kuwafungua wale walionaswa humo ulitabiriwa na manabii. |
Pamoja na bishara hizi nyingi, kutoka kwa manabii ambao wao wenyewe walitenganishwa na mamia ya miaka, wanaoishi katika nchi mbalimbali, wakiwa na asili tofauti, lakini zote zililenga kutabiri sehemu fulani ya ushindi mkuu wa Isa al Masih kupitia. kifo chake na ufufuo – huu ni ushahidi kwamba hii ilikuwa kwa mujibu wa mpango wa Mwenyezi Mungu. Kwa sababu hii, Petro, kiongozi wa wanafunzi wa Isa al Masih, aliwaambia wasikilizaji wake:
Lakini mambo yale aliyohubiri Mungu tangu zamani kwa kinywa cha manabii wake wote, ya kwamba Kristo wake atateswa, ameyatimiza hivyo. (Matendo 3:18)
Mara tu baada ya Petro kusema haya, alisema:
Tubuni basi, mrejee, ili dhambi zenu zifutwe, zipate kuja nyakati za kuburudishwa kwa kuwako kwake Bwana; (Matendo 3: 19)
Kuna ahadi ya baraka kwetu kwamba tunaweza ‘kufutwa’ dhambi zetu. Tunaangalia hii inamaanisha nini hapa.