Je, mtini una uhusiano gani na nyota? Yote mawili yanaashiria ujio wa matukio makubwa na yanatolewa kama maonyo kwa wale ambao hawajajitayarisha. Sura ya 95 At-Tin (Mtini) inaanza na:
Naapa kwa tini na zaituni! (Surah At-Tin 95:1)
Kuashiria ujio wa:
Bila ya shaka tumemuumba mtu kwa umbo lilio bora kabisa. Kisha tukamrudisha kuwa chini kuliko walio chini! (Surah At-Tin 95: 4-5)
Surah al-Mursalat (Mitume), Surah at-Takwir (Kupinduliwa), na Surah al-Infitar (Inayotenganisha) mara kwa mara zinatangaza kwamba nyota zitafifia, na kwamba hii inaashiria kuja kwa kitu kikubwa:
Wakati nyota zitakapo futwa, Na mbingu zitakapo pasuliwa, Na milima itakapo peperushwa, (Surah al-Mursalat 77:8-10)Jua litakapo kunjwa, Na nyota zikazimwa, Na milima ikaondolewa, (Surah at-Takwir 81:1-3)Mbingu itapo chanika, Na nyota zitapo tawanyika, Na bahari zitakapo pasuliwa, (Surah al-Infitar 82:1-3)
Je, haya yanamaanisha nini? Mtume Isa al Masih anaeleza katika wiki yake ya mwisho. Kwanza mapitio ya haraka.
Baada ya wakiingia Yerusalemu siku ya Jumapili Nisani 9 kulingana na nabii Danieli na Zekaria, Na kisha wakiingia Hekaluni Jumatatu Nisani 10 kwa mujibu wa kanuni za Nabii Musa (Swalla Allaahu ‘alayhi wa aalihi wa sallam) katika Taurati ya kuchaguliwa kuwa mwana kondoo wa Mwenyezi Mungu, Mtume Isa al Masih PBUH alikataliwa na viongozi wa Kiyahudi. Kwa kweli, alipokuwa akisafisha Hekalu walianza kupanga jinsi ya kumuua. Injil inaandika kile ambacho Nabii Isa al Masih alifanya baadaye:
Kulaani Mtini
17 Akawaacha, akatoka nje ya mji mpaka Bethania, akalala huko.
18 Hata asubuhi alipokuwa akienda mjini, aliona njaa.
19 Akaona mtini mmoja kando ya njia, akauendea, asione kitu juu yake ila majani tu; akauambia, Yasipatikane matunda kwako tangu leo hata milele. Mtini ukanyauka mara.
(Mathayo 21: 17-19)
Wengi wanashangaa kwa nini Isa al Masih alizungumza na kukauka mtini. Injil haielezi moja kwa moja, lakini manabii wa mwanzo wanaweza kutusaidia kuelewa. Manabii hawa, wakati wa kuonya juu ya hukumu inayokuja mara nyingi wangetumia mfano wa mtini umenyaukayo. Angalia jinsi sanamu ya mtini unaonyauka inavyotumiwa na manabii waliotangulia katika maonyo yao:
Mzabibu umesinyaa, mtini nao umevia; Nao mkomamanga na mtende na mtofaa; Naam, miti yote ya mashamba imekauka; Maana furaha imekauka katika wanadamu. (Yoeli 1:12)
Nami nimewapiga kwa ukavu na koga; wingi wa bustani zenu na mashamba yenu ya mizabibu, na mitini yenu na mizeituni yenu imeliwa na tunutu; Lakini hamkunirudia mimi, asema Bwana. (Amosi 4:9)
Je! Mbegu ingali ghalani? Naam, huo mzabibu, wala mtini, wala mkomamanga, wala mzeituni, haikuzaa kitu; tangu siku hii ya leo nitawabariki. (Hagai 2:19)
Na jeshi lote la mbinguni litafumuliwa, na mbingu zitakunjwa kama karatasi, na jeshi lao lote litanyauka kama vile jani la mzabibu linyaukavyo na kupukutika, na kama jani la mtini linyaukavyo na kupukutika. (Isaya 34:4)
Nitawaangamiza kabisa, asema Bwana; hapana zabibu katika mizabibu, wala tini katika mitini, hata jani lake litanyauka; na vitu vile nilivyowapa vitawapotea. (Yeremia 8: 13)
Nabii Hosea alikwenda mbali zaidi, kwa kutumia mtini kama sitiari ya Israeli na kutamka laana:
10 Mimi nalimkuta Israeli kama zabibu nyikani; nami naliwaona baba zenu kama matunda ya mtini yaliyoiva kwanza, wakati wake wa kwanza; lakini walikwenda Baal-Peori, wakajiweka wakfu kwa kitu cha aibu, wakawa chukizo kama kitu kile walichokipenda.
11 Naye Efraimu, utukufu wake utarukia mbali kama ndege, uzazi hautakuwako, wala aliye na mimba, wala achukuaye mimba.
12 Wajapolea watoto wao, mimi nitawanyang’anya watoto wao, asisalie hata mtu mmoja; naam, ole wao! Nitakapoondoka na kuwaacha.
16 Efraimu amepigwa; mzizi wao umekauka; hawatazaa matunda; naam, wajapozaa, nitaliua tunda la tumbo lipendwalo sana.
17 Mungu wangu atawatupilia mbali, kwa sababu hawakumsikiliza; nao watakuwa watu wa kutanga-tanga kati ya mataifa.
(Hosea 9:10-12, 16-17; kumbuka Efraimu = Israeli)
Laana hizi zilitimizwa wakati Yerusalemu ilipoharibiwa kwa mara ya kwanza mwaka wa 586 KK (ona hapa kwa historia ya Wayahudi). Nabii Isa al Masih alipokausha mtini, alikuwa anatabiri kiishara mwingine uharibifu unaokuja wa Yerusalemu na uhamisho wa Wayahudi kutoka katika nchi.
Baada ya kuulaani mtini, Isa al Masih aliendelea hadi Hekaluni, akiwafundisha watu na kuwajadili viongozi wa Kiyahudi. Alitoa maonyo mengi kuhusu Hukumu ya Mwenyezi Mungu. Injil inaandika mafundisho na yamo ndani kamili hapa.
Mtume Anabashiri Alama za Kurejea Kwake
Kisha Nabii Isa al Masih alihitimisha kwa utabiri wa giza wa kuharibiwa kwa Hekalu la Wayahudi huko Yerusalemu. Wakati huo, hekalu hili lilikuwa mojawapo ya majengo ya kuvutia sana katika Milki yote ya Kirumi. Lakini Injil inaandika kwamba aliona uharibifu wake. Hili lilianza mjadala kuhusu kurejea kwake duniani, na dalili za kurudi kwake. Injil inaandika mafundisho yake
1 Yesu akaenda zake, akatoka hekaluni; wanafunzi wake wakamwendea ili kumwonyesha majengo ya hekalu.
2 Naye akajibu akawaambia, Hamyaoni haya yote? Amin, nawaambieni, Halitasalia hapa jiwe juu ya jiwe ambalo halitabomoshwa.
3 Hata alipokuwa ameketi katika mlima wa Mizeituni, wanafunzi wake wakamwendea kwa faragha, wakisema, Tuambie, mambo hayo yatakuwa lini? Nayo ni nini dalili ya kuja kwako, na ya mwisho wa dunia?
Nabii alianza kwa kutabiri uharibifu kamili wa Hekalu la Wayahudi. Tunajua kutokana na historia kwamba hii ilitokea mwaka wa 70 CE Kisha jioni[I] aliondoka Hekaluni na alikuwa kwenye Mlima wa Mizeituni nje ya mji wa Yerusalemu. Kwa kuwa siku ya Kiyahudi ilianza wakati wa kutua kwa jua, sasa ilikuwa mwanzo wa siku ya 4 ya juma, Jumatano Nisani 12, alipojibu swali lao na kufundisha juu ya mwisho wa enzi na kurudi kwake.
4 Yesu akajibu, akawaambia, Angalieni, mtu asiwadanganye.
5 Kwa sababu wengi watakuja kwa jina langu, wakisema, Mimi ni Kristo; nao watadanganya wengi.
6 Nanyi mtasikia habari za vita na matetesi ya vita; angalieni, msitishwe; maana hayo hayana budi kutukia; lakini ule mwisho bado.
7 Kwa maana taifa litaondoka kupigana na taifa, na ufalme kupigana na ufalme; kutakuwa na njaa, na matetemeko ya nchi mahali mahali.
8 Hayo yote ndiyo mwanzo wa utungu.
9 Wakati huo watawasaliti ninyi mpate dhiki, nao watawaua; nanyi mtakuwa watu wa kuchukiwa na mataifa yote kwa ajili ya jina langu.
10 Ndipo wengi watakapojikwaa, nao watasalitiana, na kuchukiana.
11 Na manabii wengi wa uongo watatokea, na kudanganya wengi.
12 Na kwa sababu ya kuongezeka maasi, upendo wa wengi utapoa.
13 Lakini mwenye kuvumilia hata mwisho, ndiye atakayeokoka.
14 Tena habari njema ya ufalme itahubiriwa katika ulimwengu wote, kuwa ushuhuda kwa mataifa yote; hapo ndipo ule mwisho utakapokuja.
15 Basi hapo mtakapoliona chukizo la uharibifu, lile lililonenwa na nabii Danieli, limesimama katika patakatifu (asomaye na afahamu),
16 ndipo walio katika Uyahudi na wakimbilie milimani;
17 naye aliye juu ya dari asishuke kuvichukua vitu vilivyomo nyumbani mwake;
18 wala aliye shambani asirudi nyuma kuichukua nguo yake.
19 Ole wao wenye mimba na wanyonyeshao siku hizo!
20 Ombeni, ili kukimbia kwenu kusiwe wakati wa baridi, wala siku ya sabato.
21 Kwa kuwa wakati huo kutakuwapo dhiki kubwa, ambayo haijatokea namna yake tangu mwanzo wa ulimwengu hata sasa, wala haitakuwapo kamwe.
22 Na kama siku hizo zisingalifupizwa, asingeokoka mtu ye yote; lakini kwa ajili ya wateule zitafupizwa siku hizo.
23 Wakati huo mtu akiwaambia, Tazama, Kristo yupo hapa, au yuko kule msisadiki.
24 Kwa maana watatokea makristo wa uongo, na manabii wa uongo, nao watatoa ishara kubwa na maajabu; wapate kuwapoteza, kama yamkini, hata walio wateule.
25 Tazama, nimekwisha kuwaonya mbele.
26 Basi wakiwaambia, Yuko jangwani, msitoke; yumo nyumbani, msisadiki.
27 Kwa maana kama vile umeme utokavyo mashariki ukaonekana hata magharibi, hivyo ndivyo kutakavyokuwa kuja kwake Mwana wa Adamu.
28 Kwa kuwa po pote ulipo mzoga, ndipo watakapokusanyika tai.
29 Lakini mara, baada ya dhiki ya siku zile, jua litatiwa giza, na mwezi hautatoa mwanga wake, na nyota zitaanguka mbinguni, na nguvu za mbinguni zitatikisika;
30 ndipo itakapoonekana ishara yake Mwana wa Adamu mbinguni; ndipo mataifa yote ya ulimwengu watakapoomboleza, nao watamwona Mwana wa Adamu akija juu ya mawingu ya mbinguni pamoja na nguvu na utukufu mwingi.
31 Naye atawatuma malaika zake pamoja na sauti kuu ya parapanda, nao watawakusanya wateule wake toka pepo nne, toka mwisho huu wa mbingu mpaka mwisho huu.
Hapa Nabii Isa al Masih alitazama nyuma ya uharibifu unaokuja wa Hekalu. Alifundisha kwamba kipindi cha kuanzia kuharibiwa kwa Hekalu hadi kurudi kwake kingekuwa na sifa ya kuongezeka kwa uovu, matetemeko ya ardhi, njaa, vita, na mateso ya wafuasi wake. Hata hivyo, alitabiri kwamba Injil ‘itahubiriwa katika ulimwengu wote’ (mstari 14). Kama ulimwengu ulivyojifunza kuhusu Masih, kungekuwa na ongezeko la idadi ya manabii wa uongo na madai ya uongo juu yake na kurudi kwake. Dalili ya kweli ya kurejea kwake katikati ya vita, machafuko na dhiki itakuwa misukosuko isiyopingika ya jua, mwezi na nyota. Kwa namna fulani watatiwa giza.
Tunaweza kuona kwamba vita, dhiki na matetemeko ya ardhi yanaongezeka – hivyo wakati wa kurudi kwake unakaribia. Lakini bado hakuna usumbufu mbinguni – hivyo kurudi kwake sio tu bado. Lakini tuko karibu kiasi gani? Ili kujibu swali hili, Isa al Masih aliendelea
32 Basi kwa mtini jifunzeni mfano; tawi lake likiisha kuchipuka na kuchanua majani, mwatambua ya kuwa wakati wa mavuno u karibu;
33 nanyi kadhalika, myaonapo hayo yote, tambueni ya kuwa yu karibu, milangoni.
34 Amin, nawaambia, Kizazi hiki hakitapita, hata hayo yote yatakapotimia.
35 Mbingu na nchi zitapita; lakini maneno yangu hayatapita kamwe.
Unakumbuka mtini, mfano wa Israeli, ambao alikuwa ameulaani na kukauka siku iliyopita? Wakati Hekalu lilipoharibiwa mwaka wa 70 BK kunyauka kwa Israeli kulitokea na kubaki kukauka kwa maelfu ya miaka. Nabii alituambia tutafute machipukizi ya kijani kibichi na majani yanayotoka kwenye mtini – na ndipo tutajua kuwa wakati ungekuwa ‘karibu’. Kizazi chetu kimeona mabadiliko katika ‘mtini’ kama Wayahudi walivyorudi Israeli. Ndiyo, hii imeongeza vita, dhiki na matatizo kwa wengi katika nyakati zetu, lakini hili lisitushangaze kwa kuwa nabii alionya juu ya hili katika mafundisho yake. Kwa njia nyingi, bado kuna mauti kwa ‘mti’ huu, lakini majani ya mtini yanaanza kuwa kijani.
Hili linapaswa kutufanya tuwe waangalifu na waangalifu katika zama zetu kwani Mtume alituonya juu ya kughafilika na kutojali kuhusu kurejea kwake.
36 Walakini habari ya siku ile na saa ile hakuna aijuaye, hata malaika walio mbinguni, wala Mwana, ila Baba peke yake.
37 Kwa maana kama vile ilivyokuwa siku za Nuhu, ndivyo kutakavyokuwa kuja kwake Mwana wa Adamu.
38 Kwa kuwa kama vile siku zile zilizokuwa kabla ya Gharika watu walivyokuwa wakila, na kunywa, wakioa na kuolewa, hata siku ile aliyoingia Nuhu katika safina,
39 wasitambue, hata Gharika ikaja, ikawachukua wote, ndivyo kutakavyokuwa kuja kwake Mwana wa Adamu.
40 Wakati ule watu wawili watakuwako kondeni; mmoja atwaliwa, mmoja aachwa;
41 wanawake wawili watakuwa wakisaga; mmoja atwaliwa, mmoja aachwa.
42 Kesheni basi; kwa maana hamjui ni siku ipi atakayokuja Bwana wenu.
43 Lakini fahamuni neno hili; kama mwenye nyumba angaliijua ile zamu mwivi atakayokuja, angalikesha, wala asingaliiacha nyumba yake kuvunjwa.
44 Kwa sababu hiyo ninyi nanyi jiwekeni tayari; kwa kuwa katika saa msiyodhani Mwana wa Adamu yuaja.
45 Ni nani basi yule mtumwa mwaminifu mwenye akili, ambaye bwana wake alimweka juu ya nyumba yake, awape watu chakula kwa wakati wake?
46 Heri mtumwa yule, ambaye bwana wake ajapo atamkuta akifanya hivyo.
47 Amin, nawaambieni, atamweka juu ya vitu vyake vyote.
48 Lakini mtumwa yule mbaya akisema moyoni mwake, Bwana wangu anakawia;
49 akaanza kuwapiga wajoli wake, na kula na kunywa pamoja na walevi;
50 bwana wake mtumwa huyo atakuja siku asiyodhani, na saa asiyojua,
51 atamkata vipande viwili, na kumwekea fungu lake pamoja na wanafiki; ndiko kutakuwako kilio na kusaga meno.
(Mathayo 24:1-51)
Isa al Masih aliendelea kufundisha katika Injil kuhusu kurudi kwake na link yake iko hapa.
Muhtasari wa Siku ya 3 na Siku ya 4
Ratiba iliyosasishwa inaonyesha jinsi nabii Isa al Masih alivyoulaani mtini Siku ya 3 – Jumanne – kabla ya mijadala mirefu na viongozi wa Kiyahudi. Kitendo hiki kilikuwa kiashiria cha unabii wa Israeli. Kisha, siku ya Jumatano, Siku ya 4, alielezea ishara za kurudi kwake – kuu zaidi kuwa giza kwa miili yote ya mbinguni.
Ishara za Isa al Masih katika Siku ya 3 na 4 ya wiki yake ya mwisho ikilinganishwa na kanuni za Taurati
Kisha akatuonya sisi sote kutazama kwa uangalifu kurudi kwake. Kwa kuwa sasa tunaweza kuona mtini kuwa kijani tena, tunapaswa kuishi kwa uangalifu na kwa uangalifu.
Injil inaandika baadaye jinsi Shaytan (Iblis) alivyofanya dhidi ya Mtume katika Siku ya 5, ambayo tunaitazama. ijayo.
[I] Kikieleza kila siku juma hilo, kitabu cha Luka kinafupisha kwamba: “Kila siku Yesu alikuwa akifundisha hekaluni, na kila jioni akatoka kwenda kulala katika mlima uitwao Mlima wa Mizeituni” (Luka 21:37).